Thaniashar (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
=== توضیح المسائل === | === توضیح المسائل === | ||
[https://mesb.ir/t-1567 مسئله ۱۵۶۷]. اگر روزه‌دار استمناء کند معنای استمناء در مسأله (۱۵۵۱) گذشت روزه‌اش باطل می‌شود. | |||
[https://mesb.ir/t-1568 مسئله ۱۵۶۸]. اگر بی‌اختیار منی از انسان بیرون آید، روزه‌اش باطل نیست. | |||
[https://mesb.ir/t-1569 مسئله ۱۵۶۹]. هرگاه روزه‌دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می‌شود یعنی در خواب منی از او بیرون می‌آید جایز است بخوابد هرچند به سبب نخوابیدن به زحمت نیفتد، و اگر محتلم شود روزه‌اش باطل نمی‌شود. | |||
[https://mesb.ir/t-1570 مسئله ۱۵۷۰]. اگر روزه‌دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود، واجب نیست از بیرون آمدن منی جلوگیری کند. | |||
[https://mesb.ir/t-1571 مسئله ۱۵۷۱]. روزه‌داری که محتلم شده، می‌تواند ادرار کند، اگرچه بداند به واسطه ادرار کردن باقیمانده منی از مجری بیرون می‌آید. | |||
[https://mesb.ir/t-1572 مسئله ۱۵۷۲]. روزه‌داری که محتلم شده اگر بداند منی در مجری مانده و در صورتی که پیش از غسل ادرار نکند، بعد از غسل منی از او بیرون می‌آید، احتیاط مستحب آن است که پیش از غسل ادرار کند. | |||
[https://mesb.ir/t-1573 مسئله ۱۵۷۳]. کسی که عمداً به قصد بیرون آمدن منی مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند و منی از او بیرون نیاید، اگر دو مرتبه نیت روزه نکند روزه او باطل است، و اگر نیت روزه کند باید بنا بر احتیاط لازم روزه را تمام کند و قضا هم بنماید. | |||
[https://mesb.ir/t-1574 مسئله ۱۵۷۴]. اگر روزه‌دار بدون قصد بیرون آمدن منی مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند، چنانچه اطمینان دارد که منی از او خارج نمی‌شود اگرچه اتفاقاً منی بیرون آید، روزه او صحیح است. ولی اگر اطمینان ندارد، در صورتی که منی از او بیرون آید، روزه‌اش باطل است. | |||
[https://mesb.ir/t-1603 مسئله ۱۶۰۳]. اگر روزه‌دار در روز محتلم شود، واجب نیست فوراً غسل کند. | |||
[https://mesb.ir/t-1604 مسئله ۱۶۰۴]. هرگاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده، اگرچه بداند پیش از اذان محتلم شده، روزه او صحیح است. | |||
[https://mesb.ir/t-1605 مسئله ۱۶۰۵]. کسی که میخواهد قضای روزه ماه رمضان را بگیرد، اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده و بداند پیش از اذان محتلم شده است، می‌تواند آن روز را به قصد قضای ماه رمضان روزه بگیرد. | |||
=== رساله جامع === | === رساله جامع === | ||
[https://mesb.ir/j2-72 ج۲، مسئله ۷۲]. اگر روزه‌دار استمناء کند روزه‌اش باطل می‌شود. استمناء، یعنی اینکه مرد با خود یا به صورت دیگری غیر از جماع، کاری کند که منی از او بیرون آید و محقّق شدن این امر در مورد زنان <ref>که آن را «استشهاء» می‌نامند.</ref> با انجام کاری - غیر از جماع - است که موجب جنابت آنان گردد و توضیح آن در جلد اول مبحث «جنابت» مسألۀ «۴۳۲» ذکر شد. | |||
[ | [https://mesb.ir/j2-73 ج۲، مسئله ۷۳]. اگر بی‌اختیار منی از انسان بیرون آید، روزه‌اش باطل نیست. | ||
[https://mesb.ir/j2-74 ج۲، مسئله ۷۴]. هر گاه روزه‌دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می‌شود، یعنی در خواب منی از او بیرون می‌آید، جایز است بخوابد، هرچند به سبب نخوابیدن به زحمت نیفتد و اگر محتلم شود، روزه‌اش باطل نمی‌شود. | |||
[https://mesb.ir/j2-75 ج۲، مسئله ۷۵]. اگر روزه‌دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود، واجب نیست از بیرون آمدن آن جلوگیری کند. | |||
[https://mesb.ir/j2-76 ج۲، مسئله ۷۶]. روزه‌داری که محتلم شده، می‌تواند ادرار کند هرچند بداند به سبب ادرار کردن، باقیماندۀ منی از مجرا بیرون می‌آید. | |||
[https://mesb.ir/j2-77 ج۲، مسئله ۷۷]. روزه‌داری که محتلم شده، اگر بداند منی در مجرا مانده و در صورتی که قبل از غسل ادرار نکند، بعد از غسل منی از او بیرون می‌آید، احتیاط مستحب آن است که پیش از غسل ادرار کند. | |||
[https://mesb.ir/j2-78 ج۲، مسئله ۷۸]. کسی که عمداً به قصد بیرون آمدن منی، مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند و منی از او بیرون نیاید، در صورتی که توجّه به مفطر بودن این عمل داشته، اگر دوباره نیّت روزه نکند، روزۀ او باطل است و چنانچه دوباره نیّت روزه کند، بنابر احتیاط واجب، باید روزه را به قصد قربت مطلقه<ref>یعنی خصوص روزۀ واجب را نیّت نکند؛ بلکه از مبطلات روزه پرهیز کند و قصدش از این کار به‌طور کلّی، قربةً إلی اللّه باشد.</ref> تمام کند و قضا هم بنماید. | |||
[https://mesb.ir/j2-79 ج۲، مسئله ۷۹]. اگر روزه‌دار بدون قصد بیرون آمدن منی مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند، چنانچه یقین یا اطمینان داشته باشد که منی از او خارج نمی‌شود - هرچند اتّفاقاً منی بیرون آید - روزۀ او صحیح است، ولی اگر اطمینان ندارد، در صورتی که منی از او بیرون آید، روزه‌اش باطل است. | |||
[https://mesb.ir/j2-106 ج۲، مسئله ۱۰۶.] اگر روزه‌دار در روز محتلم شود،<ref>یا به هر طریقی‌جنب شود و روزه‌اش صحیح باشد، مانند موارد مسألۀ «۷۳» و بعضی از موارد مسائل «۷۱ و «۷۹».</ref> واجب نیست فوراً غسل کند. | |||
[https://mesb.ir/j2-160 ج۲، مسئله ۱۶۰]. در چند مورد غیر از مواردی که قبلاً به آنها اشاره شد، فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفّاره واجب نیست: .... | |||
۱۰. بدون تماس و ملاعبه با زن، کاری انجام دهد که موجب تحریک شهوتش شود - مانند نگاه به همسر یا صحبت با وی - و این در حالی بوده که قصد بیرون آمدن منی نداشته و از عادتش نیز خارج شدن منی نبوده، ولی احتمال عقلایی می‌داده که این امر باعث شود منی بدون اختیار از وی بیرون آید و با انجام آن منی از او خارج شود. | ۱۰. بدون تماس و ملاعبه با زن، کاری انجام دهد که موجب تحریک شهوتش شود - مانند نگاه به همسر یا صحبت با وی - و این در حالی بوده که قصد بیرون آمدن منی نداشته و از عادتش نیز خارج شدن منی نبوده، ولی احتمال عقلایی می‌داده که این امر باعث شود منی بدون اختیار از وی بیرون آید و با انجام آن منی از او خارج شود. | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۸: | ||
البتّه، در هر صورت اگر یقین یا اطمینان داشته که منی خارج نمی‌شود، ولی اتّفاقاً بی‌اختیار منی بیرون آمده، روزه‌اش صحیح است و قضا و کفّاره ندارد. .... | البتّه، در هر صورت اگر یقین یا اطمینان داشته که منی خارج نمی‌شود، ولی اتّفاقاً بی‌اختیار منی بیرون آمده، روزه‌اش صحیح است و قضا و کفّاره ندارد. .... | ||
[https://mesb.ir/j2-162 ج۲، مسئله ۱۶۲]. در «موارد چهارم تا دهم» از مسألۀ «۱۶۰» روزه باطل است و باید تا انتهای روز امساک کند و قضای آن را هم انجام دهد. .... | |||
=== المسائل المنتخبه === | === المسائل المنتخبه === | ||
قبل از | قبل از [https://mesb.ir/mm-502 مساله۵۰۲] | ||
السادس من المفطرات: الاستمناء بملاعبة أو تقبیل أو ملامسة أو غیر ذلک، بل إذا أتی بشیء من ذلک ولم یطمئنّ من نفسه بعدم خروج المنی فاتّفق خروجه بطل صومه. | السادس من المفطرات: الاستمناء بملاعبة أو تقبیل أو ملامسة أو غیر ذلک، بل إذا أتی بشیء من ذلک ولم یطمئنّ من نفسه بعدم خروج المنی فاتّفق خروجه بطل صومه. | ||
[https://mesb.ir/mm-502 مسألة ۵۰۲]: إذا احتلم فی شهر رمضان جاز له الاستبراء بالبول وإن تیقّن بخروج ما بقی من المنی فی المجری، من غیر فرق بین کونه قبل الغسل أو بعده، وإن کان الأحوط استحباباً الترک فی الثانی. | |||
=== منهاج الصالحین === | === منهاج الصالحین === | ||
مسألة ۹۹۳: لا یبطل الصوم - واجباً أو مندوباً، معیناً أو غیره - بالاحتلام فی أثناء النهار، کما لا یبطل بالبقاء علی حدث مسّ المیت عمداً حتّی یطلع الفجر . | [https://mesb.ir/m1-993 ج۱، مسألة ۹۹۳]: لا یبطل الصوم - واجباً أو مندوباً، معیناً أو غیره - بالاحتلام فی أثناء النهار، کما لا یبطل بالبقاء علی حدث مسّ المیت عمداً حتّی یطلع الفجر . | ||
مسألة ۱۰۰۲: إذا احتلم فی نهار شهر رمضان لا تجب المبادرة إلی الغسل منه، ویجوز له الاستبراء بالبول وإن علم ببقاء شیء من المنی فی المجری، ولکن لو اغتسل قبل الاستبراء بالبول فالأحوط الأولی تأخیره إلی ما بعد المغرب - ما لم یکن ضرریاً - إلّا إذا علم بعدم خروج شیء من المنی بذلک. | [https://mesb.ir/m1-1002 ج۱، مسألة ۱۰۰۲]: إذا احتلم فی نهار شهر رمضان لا تجب المبادرة إلی الغسل منه، ویجوز له الاستبراء بالبول وإن علم ببقاء شیء من المنی فی المجری، ولکن لو اغتسل قبل الاستبراء بالبول فالأحوط الأولی تأخیره إلی ما بعد المغرب - ما لم یکن ضرریاً - إلّا إذا علم بعدم خروج شیء من المنی بذلک. | ||
قبل از مساله | قبل از [https://mesb.ir/m1-1006 مساله ۱۰۰۶] | ||
الفصل الثانی المفطرات. وهی أُمور : .... | الفصل الثانی المفطرات. وهی أُمور: .... | ||
الثامن: إنزال المنی بفعل ما یؤدّی إلی نزوله مع احتمال ذلک وعدم الوثوق بعدم نزوله، وأمّا إذا کان واثقاً بالعدم فنزل اتّفاقاً أو سبقه المنی بلا فعل شیء لم یبطل صومه. | الثامن: إنزال المنی بفعل ما یؤدّی إلی نزوله مع احتمال ذلک وعدم الوثوق بعدم نزوله، وأمّا إذا کان واثقاً بالعدم فنزل اتّفاقاً أو سبقه المنی بلا فعل شیء لم یبطل صومه. | ||
مسألة ۱۰۲۴: یجب القضاء دون الکفّارة فی موارد: .... | [https://mesb.ir/m1-1024 ج۱، مسألة ۱۰۲۴]: یجب القضاء دون الکفّارة فی موارد: .... | ||
السابع: سبق المنی بفعل ما یثیر الشهوة - غیر المباشرة مع المرأة - إذا لم یکن قاصداً ولا من عادته، فإنّه یجب فیه القضاء دون الکفّارة، وأمّا سبقه بالمباشرة مع المرأة کاللمس والتقبیل فالظاهر وجوب القضاء والکفّارة فیه وإن لم یکن قاصداً ولا من عادته، هذا إذا کان یحتمل سبق المنی احتمالاً معتدّاً به، وأمّا إذا کان واثقاً من نفسه بعدم الخروج فسبقه اتّفاقاً، فالظاهر عدم وجوب القضاء ولا الکفّارة علیه فی الصورتین. | السابع: سبق المنی بفعل ما یثیر الشهوة - غیر المباشرة مع المرأة - إذا لم یکن قاصداً ولا من عادته، فإنّه یجب فیه القضاء دون الکفّارة، وأمّا سبقه بالمباشرة مع المرأة کاللمس والتقبیل فالظاهر وجوب القضاء والکفّارة فیه وإن لم یکن قاصداً ولا من عادته، هذا إذا کان یحتمل سبق المنی احتمالاً معتدّاً به، وأمّا إذا کان واثقاً من نفسه بعدم الخروج فسبقه اتّفاقاً، فالظاهر عدم وجوب القضاء ولا الکفّارة علیه فی الصورتین. | ||
=== عروه الوثقی === | === عروه الوثقی === | ||
بعد از | بعد از [https://mesb.ir/o2-2396 مساله ۲۳۹۶] | ||
[ | |||
الرابع من المفطرات: الاستمناء أی إنزال المنی متعمدا بملامسة أو قبلة أو تفخیذ أو نظر أو تصویر صورة المواقعة أو تخیل صورة امرأة أو نحو ذلک من الأفعال التی یقصد بها حصوله، فإنه مبطل للصوم بجمیع أفراده، وأما لو لم یکن قاصدا للإنزال وسبقه المنی من دون إیجاد شیء مما یقتضیه <ref>(من دون ایجاد شیء مما یقتضیه): او ما یکون معرضاً له مما لا یثق مع الاتیان به بعدم سبق المنی.</ref> لم یکن علیه شیء. | |||
[ | [https://mesb.ir/o2-2397 <nowiki>[ ۲۳۹۷ ] مسألة ۱۴</nowiki>]: إذا علم من نفسه أنه لو نام فی نهار رمضان یحتلم فالأحوط ترکه، وإن کان الظاهر جوازه خصوصا إذا کان الترک موجبا للحرج. | ||
[https://mesb.ir/o2-2398 <nowiki>[ ۲۳۹۸ ] مسألة ۱۵</nowiki>]: یجوز للمحتلم فی النهار الاستبراء بالبول أو الخرطات وإن علم بخروج بقایا المنی فی المجری، ولا یجب علیه التحفظ بعد الإنزال من خروج المنی إن استیقظ قبله خصوصا مع الإضرار أو الحرج. | |||
( | [https://mesb.ir/o2-2399 <nowiki>[ ۲۳۹۹ ] مسألة ۱۶</nowiki>]: إذا احتلم فی النهار وأراد الاغتسال فالأحوط<ref>(فالاحوط): الاولی.</ref> تقدیم الاستبراء إذا علم إنه لو ترکه خرجت البقایا بعد الغسل فتحدث جنابة جدیدة. | ||
[ | [https://mesb.ir/o2-2400 <nowiki>[ ۲۴۰۰ ] مسألة ۱۷</nowiki>]: لو قصد الإنزال بإتیان شیء مما ذکر ولکن لم ینزل بطل صومه من باب نیة إیجاد المفطر <ref>(من باب نیة ایجاد المفطر): تقدم الکلام فیها.</ref>. | ||
[ | [https://mesb.ir/o2-2401 <nowiki>[ ۲۴۰۱ ] مسألة ۱۸</nowiki>]: إذا أوجد بعض هذه الأفعال لا بنیة الإنزال لکن کان من عادته <ref>(لکن کان من عادته): مع التفاته إلیها.</ref> الإنزال بذلک الفعل بطل صومه أیضاً إذا أنزل، وأما إذا أوجد بعض هذه ولم یکن قاصدا للإنزال ولا کان من عادته فاتفق أنه أنزل فالأقوی عدم البطلان <ref>(فالأقوی عدم البطلان): مع الاطمئنان بعدم سبق المنی وإلا فالأقوی خلافه.</ref>، وإن کان الأحوط القضاء خصوصا فی مثل الملاعبة والملامسة والتقبیل. | ||
[https://mesb.ir/o2-2436 <nowiki>[ ۲۴۳۶ ] مسألة ۵۳</nowiki>]: لا یجب علی من أجنب فی النهار بالاحتلام أو نحوه من الأعذار أن یبادر إلی الغسل فورا وإن کان هو الأحوط. | |||
بعد | [https://mesb.ir/o2-2437 <nowiki>[ ۲۴۳۷ ] مسألة ۵۴</nowiki>]: لو تیقظ بعد الفجر من نومه فرأی نفسه محتلما لم یبطل صومه، سواء علم سبقه علی الفجر أو علم تأخره أو بقی علی الشک، لأنه لو کان سابقا کان من البقاء علی الجنابة غیر متعمد، ولو کان بعد الفجر کان من الاحتلام فی النهار، نعم إذا علم سبقه علی الفجر لم یصح منه صوم قضاء رمضان مع کونه موسعا <ref>(لم یصح منه صوم قضاء رمضان مع کونه موسعا): مر أنه یصح مطلقا من غیر فرق بین سعة الوقت وضیقه .</ref>، وأما مع ضیق وقته فالأحوط الإتیان به وبعوضه. | ||
بعد از [https://mesb.ir/o2-2497 مساله ۲۴۹۷] .... | |||
العاشر: سبق المنی بالملاعبة أو بالملامسة إذا لم یکن ذلک من قصده ولا عادته علی الأحوط، وإن کان الأقوی عدم وجوب القضاء أیضاً <ref>(وإن کان الأقوی عدم وجوب القضاء أیضا): بل الأقوی وجوبه إذا لم یکن واثقا من عدم خروجه کما تقدم، بل وجوب الکفارة عندئذ فیما إذا کان سبق المنی بالملاعبة ونحوهما کما فرضه فی المتن لا یخلو من قوة نعم إذا کان ذلک بفعل ما عدا المباشرة مع المرأة مما یثیر الشهوة فالأظهر عدم ثبوت الکفارة.</ref>. | |||
[[رده:بحث روزه]] | [[رده:بحث روزه]] | ||
[[رده:جنابت]] | [[رده:جنابت]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۰۶
شوخی و ملاعبه با همسر در حال روزه
طبق نظر آیت الله سیستانی:
شوخی و بازی با همسر، در صورتی که روزه‌دار قصد خارج‌شدن منی داشته باشد:
- اگر منی خارج شود، روزه باطل شده و قضا و کفاره نیز واجب می‌شود
- اگر منی خارج نشود، باید آن روز را امساک کرده و بعداً قضای آن را به‌جا آورد
در صورتی که روزه‌دار قصد خارج‌شدن منی نداشته باشد:
- اگر اطمینان داشته منی خارج نمی‌شود، روزه‌اش صحیح است، حتی اگر اتفاقاً منی خارج شود
- اگر احتمال عقلایی می‌داده که منی خارج می‌شود، چنانچه منی خارج نشود، روزه صحیح است و چنانچه منی خارج شود، باید آن روز را امساک کرده و قضا و کفاره نیز بر او واجب می‌شود
نکته: در فرض اخیر، چنانچه خروج منی به‌واسطۀ تماس با همسر نباشد؛ بلکه مثلاً با نگاه به همسر یا صحبت با او باشد یا شخص با خود کاری کند که منی خارج شود، روزه باطل است؛ ولی کفاره ندارد.
استمناء در حال روزه
اگر روزه‌دار (مرد یا زن) استمناء کند، روزه‌اش باطل می‌شود و تفصیلاتی که در بحث ملاعبه مطرح شد، اینجا نیز جاری است.
احتلام و جنب‌شدن در حال روزه
اگر در خواب منی از شخص روزه‌دار خارج شود، روزه‌اش باطل نمی‌شود و لازم نیست فوراً غسل کند.
اگر روزه‌دار بداند در خواب محتلم می‌شود، خوابیدن اشکالی ندارد.
روزه‌داری که محتلم شده است، جایز است ادرار کند؛ گرچه بداند به‌واسطۀ ادرارکردن، باقیماندۀ منی از مجرا بیرون می‌آید.
استفتائات
منابع فقهی
توضیح المسائل
مسئله ۱۵۶۷. اگر روزه‌دار استمناء کند معنای استمناء در مسأله (۱۵۵۱) گذشت روزه‌اش باطل می‌شود.
مسئله ۱۵۶۸. اگر بی‌اختیار منی از انسان بیرون آید، روزه‌اش باطل نیست.
مسئله ۱۵۶۹. هرگاه روزه‌دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می‌شود یعنی در خواب منی از او بیرون می‌آید جایز است بخوابد هرچند به سبب نخوابیدن به زحمت نیفتد، و اگر محتلم شود روزه‌اش باطل نمی‌شود.
مسئله ۱۵۷۰. اگر روزه‌دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود، واجب نیست از بیرون آمدن منی جلوگیری کند.
مسئله ۱۵۷۱. روزه‌داری که محتلم شده، می‌تواند ادرار کند، اگرچه بداند به واسطه ادرار کردن باقیمانده منی از مجری بیرون می‌آید.
مسئله ۱۵۷۲. روزه‌داری که محتلم شده اگر بداند منی در مجری مانده و در صورتی که پیش از غسل ادرار نکند، بعد از غسل منی از او بیرون می‌آید، احتیاط مستحب آن است که پیش از غسل ادرار کند.
مسئله ۱۵۷۳. کسی که عمداً به قصد بیرون آمدن منی مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند و منی از او بیرون نیاید، اگر دو مرتبه نیت روزه نکند روزه او باطل است، و اگر نیت روزه کند باید بنا بر احتیاط لازم روزه را تمام کند و قضا هم بنماید.
مسئله ۱۵۷۴. اگر روزه‌دار بدون قصد بیرون آمدن منی مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند، چنانچه اطمینان دارد که منی از او خارج نمی‌شود اگرچه اتفاقاً منی بیرون آید، روزه او صحیح است. ولی اگر اطمینان ندارد، در صورتی که منی از او بیرون آید، روزه‌اش باطل است.
مسئله ۱۶۰۳. اگر روزه‌دار در روز محتلم شود، واجب نیست فوراً غسل کند.
مسئله ۱۶۰۴. هرگاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده، اگرچه بداند پیش از اذان محتلم شده، روزه او صحیح است.
مسئله ۱۶۰۵. کسی که میخواهد قضای روزه ماه رمضان را بگیرد، اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده و بداند پیش از اذان محتلم شده است، می‌تواند آن روز را به قصد قضای ماه رمضان روزه بگیرد.
رساله جامع
ج۲، مسئله ۷۲. اگر روزه‌دار استمناء کند روزه‌اش باطل می‌شود. استمناء، یعنی اینکه مرد با خود یا به صورت دیگری غیر از جماع، کاری کند که منی از او بیرون آید و محقّق شدن این امر در مورد زنان [۱] با انجام کاری - غیر از جماع - است که موجب جنابت آنان گردد و توضیح آن در جلد اول مبحث «جنابت» مسألۀ «۴۳۲» ذکر شد.
ج۲، مسئله ۷۳. اگر بی‌اختیار منی از انسان بیرون آید، روزه‌اش باطل نیست.
ج۲، مسئله ۷۴. هر گاه روزه‌دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می‌شود، یعنی در خواب منی از او بیرون می‌آید، جایز است بخوابد، هرچند به سبب نخوابیدن به زحمت نیفتد و اگر محتلم شود، روزه‌اش باطل نمی‌شود.
ج۲، مسئله ۷۵. اگر روزه‌دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود، واجب نیست از بیرون آمدن آن جلوگیری کند.
ج۲، مسئله ۷۶. روزه‌داری که محتلم شده، می‌تواند ادرار کند هرچند بداند به سبب ادرار کردن، باقیماندۀ منی از مجرا بیرون می‌آید.
ج۲، مسئله ۷۷. روزه‌داری که محتلم شده، اگر بداند منی در مجرا مانده و در صورتی که قبل از غسل ادرار نکند، بعد از غسل منی از او بیرون می‌آید، احتیاط مستحب آن است که پیش از غسل ادرار کند.
ج۲، مسئله ۷۸. کسی که عمداً به قصد بیرون آمدن منی، مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند و منی از او بیرون نیاید، در صورتی که توجّه به مفطر بودن این عمل داشته، اگر دوباره نیّت روزه نکند، روزۀ او باطل است و چنانچه دوباره نیّت روزه کند، بنابر احتیاط واجب، باید روزه را به قصد قربت مطلقه[۲] تمام کند و قضا هم بنماید.
ج۲، مسئله ۷۹. اگر روزه‌دار بدون قصد بیرون آمدن منی مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند، چنانچه یقین یا اطمینان داشته باشد که منی از او خارج نمی‌شود - هرچند اتّفاقاً منی بیرون آید - روزۀ او صحیح است، ولی اگر اطمینان ندارد، در صورتی که منی از او بیرون آید، روزه‌اش باطل است.
ج۲، مسئله ۱۰۶. اگر روزه‌دار در روز محتلم شود،[۳] واجب نیست فوراً غسل کند.
ج۲، مسئله ۱۶۰. در چند مورد غیر از مواردی که قبلاً به آنها اشاره شد، فقط قضای روزه بر انسان واجب است و کفّاره واجب نیست: ....
۱۰. بدون تماس و ملاعبه با زن، کاری انجام دهد که موجب تحریک شهوتش شود - مانند نگاه به همسر یا صحبت با وی - و این در حالی بوده که قصد بیرون آمدن منی نداشته و از عادتش نیز خارج شدن منی نبوده، ولی احتمال عقلایی می‌داده که این امر باعث شود منی بدون اختیار از وی بیرون آید و با انجام آن منی از او خارج شود.
شایان ذکر است، اگر این امر همراه با تماس با زن بوده - مانند لمس یا بوسیدن یا ملاعبه - قضا و کفّاره هر دو واجب است.
البتّه، در هر صورت اگر یقین یا اطمینان داشته که منی خارج نمی‌شود، ولی اتّفاقاً بی‌اختیار منی بیرون آمده، روزه‌اش صحیح است و قضا و کفّاره ندارد. ....
ج۲، مسئله ۱۶۲. در «موارد چهارم تا دهم» از مسألۀ «۱۶۰» روزه باطل است و باید تا انتهای روز امساک کند و قضای آن را هم انجام دهد. ....
المسائل المنتخبه
قبل از مساله۵۰۲
السادس من المفطرات: الاستمناء بملاعبة أو تقبیل أو ملامسة أو غیر ذلک، بل إذا أتی بشیء من ذلک ولم یطمئنّ من نفسه بعدم خروج المنی فاتّفق خروجه بطل صومه.
مسألة ۵۰۲: إذا احتلم فی شهر رمضان جاز له الاستبراء بالبول وإن تیقّن بخروج ما بقی من المنی فی المجری، من غیر فرق بین کونه قبل الغسل أو بعده، وإن کان الأحوط استحباباً الترک فی الثانی.
منهاج الصالحین
ج۱، مسألة ۹۹۳: لا یبطل الصوم - واجباً أو مندوباً، معیناً أو غیره - بالاحتلام فی أثناء النهار، کما لا یبطل بالبقاء علی حدث مسّ المیت عمداً حتّی یطلع الفجر .
ج۱، مسألة ۱۰۰۲: إذا احتلم فی نهار شهر رمضان لا تجب المبادرة إلی الغسل منه، ویجوز له الاستبراء بالبول وإن علم ببقاء شیء من المنی فی المجری، ولکن لو اغتسل قبل الاستبراء بالبول فالأحوط الأولی تأخیره إلی ما بعد المغرب - ما لم یکن ضرریاً - إلّا إذا علم بعدم خروج شیء من المنی بذلک.
قبل از مساله ۱۰۰۶
الفصل الثانی المفطرات. وهی أُمور: ....
الثامن: إنزال المنی بفعل ما یؤدّی إلی نزوله مع احتمال ذلک وعدم الوثوق بعدم نزوله، وأمّا إذا کان واثقاً بالعدم فنزل اتّفاقاً أو سبقه المنی بلا فعل شیء لم یبطل صومه.
ج۱، مسألة ۱۰۲۴: یجب القضاء دون الکفّارة فی موارد: ....
السابع: سبق المنی بفعل ما یثیر الشهوة - غیر المباشرة مع المرأة - إذا لم یکن قاصداً ولا من عادته، فإنّه یجب فیه القضاء دون الکفّارة، وأمّا سبقه بالمباشرة مع المرأة کاللمس والتقبیل فالظاهر وجوب القضاء والکفّارة فیه وإن لم یکن قاصداً ولا من عادته، هذا إذا کان یحتمل سبق المنی احتمالاً معتدّاً به، وأمّا إذا کان واثقاً من نفسه بعدم الخروج فسبقه اتّفاقاً، فالظاهر عدم وجوب القضاء ولا الکفّارة علیه فی الصورتین.
عروه الوثقی
بعد از مساله ۲۳۹۶
الرابع من المفطرات: الاستمناء أی إنزال المنی متعمدا بملامسة أو قبلة أو تفخیذ أو نظر أو تصویر صورة المواقعة أو تخیل صورة امرأة أو نحو ذلک من الأفعال التی یقصد بها حصوله، فإنه مبطل للصوم بجمیع أفراده، وأما لو لم یکن قاصدا للإنزال وسبقه المنی من دون إیجاد شیء مما یقتضیه [۴] لم یکن علیه شیء.
[ ۲۳۹۷ ] مسألة ۱۴: إذا علم من نفسه أنه لو نام فی نهار رمضان یحتلم فالأحوط ترکه، وإن کان الظاهر جوازه خصوصا إذا کان الترک موجبا للحرج.
[ ۲۳۹۸ ] مسألة ۱۵: یجوز للمحتلم فی النهار الاستبراء بالبول أو الخرطات وإن علم بخروج بقایا المنی فی المجری، ولا یجب علیه التحفظ بعد الإنزال من خروج المنی إن استیقظ قبله خصوصا مع الإضرار أو الحرج.
[ ۲۳۹۹ ] مسألة ۱۶: إذا احتلم فی النهار وأراد الاغتسال فالأحوط[۵] تقدیم الاستبراء إذا علم إنه لو ترکه خرجت البقایا بعد الغسل فتحدث جنابة جدیدة.
[ ۲۴۰۰ ] مسألة ۱۷: لو قصد الإنزال بإتیان شیء مما ذکر ولکن لم ینزل بطل صومه من باب نیة إیجاد المفطر [۶].
[ ۲۴۰۱ ] مسألة ۱۸: إذا أوجد بعض هذه الأفعال لا بنیة الإنزال لکن کان من عادته [۷] الإنزال بذلک الفعل بطل صومه أیضاً إذا أنزل، وأما إذا أوجد بعض هذه ولم یکن قاصدا للإنزال ولا کان من عادته فاتفق أنه أنزل فالأقوی عدم البطلان [۸]، وإن کان الأحوط القضاء خصوصا فی مثل الملاعبة والملامسة والتقبیل.
[ ۲۴۳۶ ] مسألة ۵۳: لا یجب علی من أجنب فی النهار بالاحتلام أو نحوه من الأعذار أن یبادر إلی الغسل فورا وإن کان هو الأحوط.
[ ۲۴۳۷ ] مسألة ۵۴: لو تیقظ بعد الفجر من نومه فرأی نفسه محتلما لم یبطل صومه، سواء علم سبقه علی الفجر أو علم تأخره أو بقی علی الشک، لأنه لو کان سابقا کان من البقاء علی الجنابة غیر متعمد، ولو کان بعد الفجر کان من الاحتلام فی النهار، نعم إذا علم سبقه علی الفجر لم یصح منه صوم قضاء رمضان مع کونه موسعا [۹]، وأما مع ضیق وقته فالأحوط الإتیان به وبعوضه.
بعد از مساله ۲۴۹۷ ....
العاشر: سبق المنی بالملاعبة أو بالملامسة إذا لم یکن ذلک من قصده ولا عادته علی الأحوط، وإن کان الأقوی عدم وجوب القضاء أیضاً [۱۰].
- ↑ که آن را «استشهاء» می‌نامند.
- ↑ یعنی خصوص روزۀ واجب را نیّت نکند؛ بلکه از مبطلات روزه پرهیز کند و قصدش از این کار به‌طور کلّی، قربةً إلی اللّه باشد.
- ↑ یا به هر طریقی‌جنب شود و روزه‌اش صحیح باشد، مانند موارد مسألۀ «۷۳» و بعضی از موارد مسائل «۷۱ و «۷۹».
- ↑ (من دون ایجاد شیء مما یقتضیه): او ما یکون معرضاً له مما لا یثق مع الاتیان به بعدم سبق المنی.
- ↑ (فالاحوط): الاولی.
- ↑ (من باب نیة ایجاد المفطر): تقدم الکلام فیها.
- ↑ (لکن کان من عادته): مع التفاته إلیها.
- ↑ (فالأقوی عدم البطلان): مع الاطمئنان بعدم سبق المنی وإلا فالأقوی خلافه.
- ↑ (لم یصح منه صوم قضاء رمضان مع کونه موسعا): مر أنه یصح مطلقا من غیر فرق بین سعة الوقت وضیقه .
- ↑ (وإن کان الأقوی عدم وجوب القضاء أیضا): بل الأقوی وجوبه إذا لم یکن واثقا من عدم خروجه کما تقدم، بل وجوب الکفارة عندئذ فیما إذا کان سبق المنی بالملاعبة ونحوهما کما فرضه فی المتن لا یخلو من قوة نعم إذا کان ذلک بفعل ما عدا المباشرة مع المرأة مما یثیر الشهوة فالأظهر عدم ثبوت الکفارة.