اذان و اقامه گفتن بانوان

بر اساس نظر آیت‌الله سیستانی:

بانوان می‌توانند در اذان تنها به گفتن تکبیر و شهادتین اکتفا کنند، بلکه اگر فقط شهادتین را بگویند نیز کافی است.

همچنین می‌توانند به جای اقامه چنین بگویند: «اللّهُ أَکْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلّا اللّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُوْلُهُ».

در نماز جماعتی که مردان حضور دارند، حتی اگر مردها محرم باشند، زن نمی‌تواند اذان یا اقامه بگوید؛ اما در نماز جماعتی که تمامی افراد زن هستند، گفتن اذان و اقامه توسط زن صحیح است و کافی خواهد بود.

استفتائات

السؤال: هل الأذان والإقامة مستحبّان مؤکّدان للمرأة کاستحبابهما للرجل أم هو أقلّ من ذلک؟

الجواب: لم یثبت تأکّد استحبابهما فی حقّها.

منابع فقهی

توضیح المسائل

مسئله ۹۱۵ . اگر مرد، اذان زن را با قصد لذّت بشنود، اذان او ساقط نمی‏شود؛ بلکه ساقط شدن اذان با شنیدن اذان زن مطلقاً اشکال دارد.

مسئله ۹۱۶ . اذان و اقامه نماز جماعت را باید مرد بگوید. ولی در نماز جماعت زنان اگر زن اذان و اقامه بگوید کفایت می‌کند، و اکتفا به اذان و اقامه زن در نماز جماعتی که مردان آن با او محرم‏اند، محل اشکال است.

رساله جامع

ج۱، مسئله ۱۱۹۴. فردی که اذان و اقامه می‌گوید، در صورتی اذان و اقامه‌اش صحیح است که عاقل و شیعۀ دوازده امامی باشد و اگر برای نماز جماعت مردان اذان و اقامه می‌گوید، مرد باشد.

ج۱، مسئله ۱۲۱۱. اگر مرد، اذان و اقامۀ زن را با قصد لذّت بشنود، معصیت نموده و اذان و اقامه از او ساقط نمی‌شود، بلکه احتیاط واجب آن است که به شنیدن اذان و اقامۀ زن بدون قصد لذّت هم اکتفا نکند. همچنین - همان طور که قبلاً ذکر شد - بنابر احتیاط واجب نمی‌توان به اذان و اقامۀ زن در نماز جماعتی که مردان آن با او مَحرم‌ هستند، اکتفا نمود.

ج۱، مسئله ۱۲۲۱. گفتن اذان و اقامۀ نماز برای بانوان مستحب مستقل است. بنابراین، نگفتن اذان و اقامه برای نماز در مورد بانوان موجب نمی‌شود نمازشان مرتبۀ عالی کمال را نداشته باشد؛

همچنین، برای بانوان جایز است از اذان، تنها اکتفا به گفتن تکبیر و شهادتین نمایند؛ بلکه اکتفا به گفتن شهادتین نیز جایز است و نیز برای بانوان جایز است در اقامه به گفتن «اللّهُ أَکْبَرُ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلّا اللّهُ وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ» اکتفا نمایند، هرچند بهتر آن است که اذان و اقامه را به‌طور کامل بگویند.

منهاج الصالحین

۵۶۸ ـ .... کتاب الصلاة» الفصل الثالث: شروطهما، ....

یشترط فیهما أُمور:

الرابع: الذکورة للذکور، فلا یعتدّ بأذان النساء وإقامتهنّ لغیرهنّ حتّی المحارم علی الأحوط وجوباً، نعم یجتزأ بهما لهنّ، فإذا أمَّت المرأة النساء فأذّنت وأقامت کفی.

عروه الوثقی

قبل از مسأله ۱۳۹۳

ویجوز للمرأة الاجتزاء عن الاذان بالتکبیر والشهادتین بل بالشهادتین، وعن الاقامة بالتکبیر وشهادة أن لا إله إلا الله وأن محمدا عبده ورسوله، ....