وقت اختصاصی نمازها: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی احکام
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱۱: خط ۱۱:
امّا اگر کمتر از پنج رکعت وقت داشته باشد، احتیاط واجب است به روش ذیل رفتار نماید:
امّا اگر کمتر از پنج رکعت وقت داشته باشد، احتیاط واجب است به روش ذیل رفتار نماید:


احتیاطاً نماز عصر را قبل از نماز ظهر بخواند، سپس نماز ظهر را در فاصلۀ زمانی غروب تا مغرب، بدون نیّت ادا و قضا به‌جا آورد، سپس برای رعایت ترتیب، دوباره نماز عصر را بدون نیّت ادا و قضا بخواند. <ref>[شایان ذکر است، در این صورت اگر نماز اوّل را بدون اینکه تعیین کند ظهراست یا عصر (ما فی ‌الذمّه از جهت نوع نماز) و به قصد ادا خوانده، سپس در فاصلۀ بین غروب تا مغرب نماز دیگری، ‌باز هم بدون تعیین اینکه ظهراست یا عصر و نیز بدون نیّت ادا و قضا (ما فی ‌الذمّه هم از جهت نوع و هم از نظر ادا یا قضا) بخواند، کافی ‌در رعایت احتیاط است و نیازی ‌به خواندن سه نماز نیست.]</ref>
احتیاطاً نماز عصر را قبل از نماز ظهر بخواند، سپس نماز ظهر را در فاصلۀ زمانی غروب تا مغرب، بدون نیّت ادا و قضا به‌جا آورد، سپس برای رعایت ترتیب، دوباره نماز عصر را بدون نیّت ادا و قضا بخواند. <ref>شایان ذکر است، در این صورت اگر نماز اوّل را بدون اینکه تعیین کند ظهراست یا عصر (ما فی ‌الذمّه از جهت نوع نماز) و به قصد ادا خوانده، سپس در فاصلۀ بین غروب تا مغرب نماز دیگری، ‌باز هم بدون تعیین اینکه ظهراست یا عصر و نیز بدون نیّت ادا و قضا (ما فی ‌الذمّه هم از جهت نوع و هم از نظر ادا یا قضا) بخواند، کافی ‌در رعایت احتیاط است و نیازی ‌به خواندن سه نماز نیست.</ref>


همین طور، اگر آفتاب غروب نموده و تا مغرب به اندازۀ پنج رکعت وقت داشته باشد یا آن‌که شک داشته باشد به اندازۀ پنج رکعت وقت دارد یا کمتر، نماز ظهر و عصر را بنابر احتیاط واجب در همان فاصلۀ زمانی، بدون نیّت ادا و قضا بخواند؛ امّا اگر کمتر وقت داشته باشد، احتیاط واجب است به روش ذیل رفتار نماید: احتیاطاً نماز عصر را قبل از نماز ظهر بدون نیّت ادا و قضا بخواند، بعد نماز ظهر را قضا نموده، سپس احتیاطاً نماز عصر را هم برای رعایت ترتیب دوباره به‌جا آورد. [<ref>شایان ذکر است اگر تا مغرب کمتر از پنج رکعت وقت دارد، نماز اوّل را بدون اینکه نیّت کند ظهر است یا عصر و بدون نیّت ادا یا قضا (به قصد ما فی ‌الذمّه، هم از جهت نوع و هم از نظر ادا یا قضا بودن) بخواند، سپس نماز دیگری ‌را بعداً (ما فی ‌الذمّه از جهت نوع) قضا نماید، کافی ‌در رعایت احتیاط است و نیازی ‌به خواندن سه نماز نیست.]</ref>
همین طور، اگر آفتاب غروب نموده و تا مغرب به اندازۀ پنج رکعت وقت داشته باشد یا آن‌که شک داشته باشد به اندازۀ پنج رکعت وقت دارد یا کمتر، نماز ظهر و عصر را بنابر احتیاط واجب در همان فاصلۀ زمانی، بدون نیّت ادا و قضا بخواند؛ امّا اگر کمتر وقت داشته باشد، احتیاط واجب است به روش ذیل رفتار نماید: احتیاطاً نماز عصر را قبل از نماز ظهر بدون نیّت ادا و قضا بخواند، بعد نماز ظهر را قضا نموده، سپس احتیاطاً نماز عصر را هم برای رعایت ترتیب دوباره به‌جا آورد. <ref>شایان ذکر است اگر تا مغرب کمتر از پنج رکعت وقت دارد، نماز اوّل را بدون اینکه نیّت کند ظهر است یا عصر و بدون نیّت ادا یا قضا (به قصد ما فی ‌الذمّه، هم از جهت نوع و هم از نظر ادا یا قضا بودن) بخواند، سپس نماز دیگری ‌را بعداً (ما فی ‌الذمّه از جهت نوع) قضا نماید، کافی ‌در رعایت احتیاط است و نیازی ‌به خواندن سه نماز نیست.</ref>


=== منهاج الصالحین ===
=== منهاج الصالحین ===
خط ۲۱: خط ۲۱:


=== عروه الوثقی ===
=== عروه الوثقی ===
[۱۱۸۱] [https://mesb.ir/o2-1181 مسألة ۲]: المراد باختصاص أول الوقت بالظهر وآخره بالعصر وهکذا فی المغرب والعشاء عدم صحة الشریکة فی ذلک الوقت مع عدم أداء صاحبته <ref>[(مع عدم اداء صاحبته) : متعمداً.]</ref>، فلا مانع من إتیان غیر الشریکة فیه کما إذا أتی بقضاء الصبح أو غیره من الفوائت فی أول الزوال أو فی آخر الوقت، وکذا لا مانع من إتیان الشریکة إذا أدی صاحبة الوقت، فلو صلی الظهر قبل الزوال بظن دخول الوقت فدخل الوقت فی أثنائها ولو قبل السلام حیث إن صلاته صحیحة لا مانع من إتیان العصر أول الزوال، وکذا إذا قدم العصر علی الظهر سهواً وبقی من الوقت مقدار أربع رکعات لا مانع من إتیان الظهر فی ذلک الوقت ولا تکون قضاء، وإن کان الأحوط عدم التعرض للأداء والقضاء، بل عدم التعرض لکون ما یأتی به ظهراً أو عصراً لاحتمال احتساب العصر المقدم ظهراً وکون هذه الصلاة عصراً.
[۱۱۸۱] [https://mesb.ir/o2-1181 مسألة ۲]: المراد باختصاص أول الوقت بالظهر وآخره بالعصر وهکذا فی المغرب والعشاء عدم صحة الشریکة فی ذلک الوقت مع عدم أداء صاحبته <ref>(مع عدم اداء صاحبته) : متعمداً.</ref>، فلا مانع من إتیان غیر الشریکة فیه کما إذا أتی بقضاء الصبح أو غیره من الفوائت فی أول الزوال أو فی آخر الوقت، وکذا لا مانع من إتیان الشریکة إذا أدی صاحبة الوقت، فلو صلی الظهر قبل الزوال بظن دخول الوقت فدخل الوقت فی أثنائها ولو قبل السلام حیث إن صلاته صحیحة لا مانع من إتیان العصر أول الزوال، وکذا إذا قدم العصر علی الظهر سهواً وبقی من الوقت مقدار أربع رکعات لا مانع من إتیان الظهر فی ذلک الوقت ولا تکون قضاء، وإن کان الأحوط عدم التعرض للأداء والقضاء، بل عدم التعرض لکون ما یأتی به ظهراً أو عصراً لاحتمال احتساب العصر المقدم ظهراً وکون هذه الصلاة عصراً.


.... فائدة الاختصاص فیما إذا مضی من أول الوقت مقدار أربع رکعات فحاضت المرأة، فإن اللازم حینئذ قضاء خصوص الظهر، وکذا إذا طهرت من الحیض ولم یبق من الوقت إلا مقدار أربع رکعات، فإن اللازم حینئذ إتیان العصر فقط، وکذا إذا بلغ الصبی ولم یبق إلا مقدار أربع رکعات، فإن الواجب علیه خصوص العصر فقط، وأما إذا فرضنا عدم زیادة الوقت المشترک عن أربع رکعات فلا یختص بإحداهما <ref>[(فلا یختص باحداهما) : ولکن لا یبعد لزوم الاتیان بالظهر من جهة اهمیتها وکذا الکلام فیما بعده.]</ref> بل یمکن أن یقال بالتخییر بینهما، کما إذا أفاق المجنون الأدواری فی الوقت المشترک مقدار أربع رکعات أو بلغ الصبی فی الوقت المشترک ثم جن أو مات بعد مضی مقدار أربع رکعات ونحو ذلک.
.... فائدة الاختصاص فیما إذا مضی من أول الوقت مقدار أربع رکعات فحاضت المرأة، فإن اللازم حینئذ قضاء خصوص الظهر، وکذا إذا طهرت من الحیض ولم یبق من الوقت إلا مقدار أربع رکعات، فإن اللازم حینئذ إتیان العصر فقط، وکذا إذا بلغ الصبی ولم یبق إلا مقدار أربع رکعات، فإن الواجب علیه خصوص العصر فقط، وأما إذا فرضنا عدم زیادة الوقت المشترک عن أربع رکعات فلا یختص بإحداهما <ref>(فلا یختص باحداهما) : ولکن لا یبعد لزوم الاتیان بالظهر من جهة اهمیتها وکذا الکلام فیما بعده.</ref> بل یمکن أن یقال بالتخییر بینهما، کما إذا أفاق المجنون الأدواری فی الوقت المشترک مقدار أربع رکعات أو بلغ الصبی فی الوقت المشترک ثم جن أو مات بعد مضی مقدار أربع رکعات ونحو ذلک.
<references />
<references />
[[رده:وقت نماز]]
[[رده:وقت نماز]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۵۷

معنای اختصاص اول و آخر وقت نماز ظهر و عصر

از اول اذان ظهر، به مقدار چهار رکعت، وقت اختصاصی نماز ظهر است، یعنی اگر کسی عمداً نماز عصر را قبل از خواندن نماز ظهر (در وقت مختص) بخواند، نماز عصرش باطل است.

استفتائات

منابع فقهی

رساله جامع

ج۱، مسئله ۹۷۴. کسی که مسافر نیست، اگر تا غروب آفتاب و پنهان شدن خورشید، به اندازۀ پنج رکعت نماز وقت داشته باشد یا آن‌که شک داشته باشد به اندازۀ پنج رکعت وقت دارد یا کمتر از آن، باید نماز ظهر و عصر را به ترتیب بخواند؛

امّا اگر کمتر از پنج رکعت وقت داشته باشد، احتیاط واجب است به روش ذیل رفتار نماید:

احتیاطاً نماز عصر را قبل از نماز ظهر بخواند، سپس نماز ظهر را در فاصلۀ زمانی غروب تا مغرب، بدون نیّت ادا و قضا به‌جا آورد، سپس برای رعایت ترتیب، دوباره نماز عصر را بدون نیّت ادا و قضا بخواند. [۱]

همین طور، اگر آفتاب غروب نموده و تا مغرب به اندازۀ پنج رکعت وقت داشته باشد یا آن‌که شک داشته باشد به اندازۀ پنج رکعت وقت دارد یا کمتر، نماز ظهر و عصر را بنابر احتیاط واجب در همان فاصلۀ زمانی، بدون نیّت ادا و قضا بخواند؛ امّا اگر کمتر وقت داشته باشد، احتیاط واجب است به روش ذیل رفتار نماید: احتیاطاً نماز عصر را قبل از نماز ظهر بدون نیّت ادا و قضا بخواند، بعد نماز ظهر را قضا نموده، سپس احتیاطاً نماز عصر را هم برای رعایت ترتیب دوباره به‌جا آورد. [۲]

منهاج الصالحین

ج۱، مسألة ۵۰۳: المراد من اختصاص الظهر بأوّل الوقت عدم صحّة العصر إذا وقعت فیه عمداً من دون أداء الظهر قبلها علی وجه صحیح، فإذا صلّی الظهر قبل الزوال باعتقاد دخول الوقت فدخل الوقت قبل إتمامها صحّت صلاته وجاز له الإتیان بصلاة العصر بعدها ولا یجب تأخیرها إلی مضی مقدار أربع رکعات من أوّل الزوال، وکذا إذا صلّی العصر فی الوقت المختصّ بالظهر سهواً صحّت عصراً ویأتی بالظهر بعدها، وإن کان الأحوط استحباباً أن یجعلها ظهراً ثُمَّ یأتی بأربع رکعات بقصد ما فی الذمّة أعمّ من الظهر والعصر .

وکذلک إذا صلّی العصر فی الوقت المشترک قبل الظهر سهواً، سواء أکان التذکر فی الوقت المختصّ بالعصر أم فی الوقت المشترک، وإذا تضیق الوقت المشترک للعلم بمفاجأة الحیض أو نحوه یجب الإتیان بصلاة الظهر، وممّا تقدّم یتبین المراد من اختصاص المغرب بأوّل الوقت.

عروه الوثقی

[۱۱۸۱] مسألة ۲: المراد باختصاص أول الوقت بالظهر وآخره بالعصر وهکذا فی المغرب والعشاء عدم صحة الشریکة فی ذلک الوقت مع عدم أداء صاحبته [۳]، فلا مانع من إتیان غیر الشریکة فیه کما إذا أتی بقضاء الصبح أو غیره من الفوائت فی أول الزوال أو فی آخر الوقت، وکذا لا مانع من إتیان الشریکة إذا أدی صاحبة الوقت، فلو صلی الظهر قبل الزوال بظن دخول الوقت فدخل الوقت فی أثنائها ولو قبل السلام حیث إن صلاته صحیحة لا مانع من إتیان العصر أول الزوال، وکذا إذا قدم العصر علی الظهر سهواً وبقی من الوقت مقدار أربع رکعات لا مانع من إتیان الظهر فی ذلک الوقت ولا تکون قضاء، وإن کان الأحوط عدم التعرض للأداء والقضاء، بل عدم التعرض لکون ما یأتی به ظهراً أو عصراً لاحتمال احتساب العصر المقدم ظهراً وکون هذه الصلاة عصراً.

.... فائدة الاختصاص فیما إذا مضی من أول الوقت مقدار أربع رکعات فحاضت المرأة، فإن اللازم حینئذ قضاء خصوص الظهر، وکذا إذا طهرت من الحیض ولم یبق من الوقت إلا مقدار أربع رکعات، فإن اللازم حینئذ إتیان العصر فقط، وکذا إذا بلغ الصبی ولم یبق إلا مقدار أربع رکعات، فإن الواجب علیه خصوص العصر فقط، وأما إذا فرضنا عدم زیادة الوقت المشترک عن أربع رکعات فلا یختص بإحداهما [۴] بل یمکن أن یقال بالتخییر بینهما، کما إذا أفاق المجنون الأدواری فی الوقت المشترک مقدار أربع رکعات أو بلغ الصبی فی الوقت المشترک ثم جن أو مات بعد مضی مقدار أربع رکعات ونحو ذلک.

  1. شایان ذکر است، در این صورت اگر نماز اوّل را بدون اینکه تعیین کند ظهراست یا عصر (ما فی ‌الذمّه از جهت نوع نماز) و به قصد ادا خوانده، سپس در فاصلۀ بین غروب تا مغرب نماز دیگری، ‌باز هم بدون تعیین اینکه ظهراست یا عصر و نیز بدون نیّت ادا و قضا (ما فی ‌الذمّه هم از جهت نوع و هم از نظر ادا یا قضا) بخواند، کافی ‌در رعایت احتیاط است و نیازی ‌به خواندن سه نماز نیست.
  2. شایان ذکر است اگر تا مغرب کمتر از پنج رکعت وقت دارد، نماز اوّل را بدون اینکه نیّت کند ظهر است یا عصر و بدون نیّت ادا یا قضا (به قصد ما فی ‌الذمّه، هم از جهت نوع و هم از نظر ادا یا قضا بودن) بخواند، سپس نماز دیگری ‌را بعداً (ما فی ‌الذمّه از جهت نوع) قضا نماید، کافی ‌در رعایت احتیاط است و نیازی ‌به خواندن سه نماز نیست.
  3. (مع عدم اداء صاحبته) : متعمداً.
  4. (فلا یختص باحداهما) : ولکن لا یبعد لزوم الاتیان بالظهر من جهة اهمیتها وکذا الکلام فیما بعده.