بچه ممیز: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی احکام
(افزودن لین)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
بچۀ ممیّز در هر یک از موضوعات [[احکام]]، فردی است که نسبت به آن موضوع، درک و فهم و توانایی تشخیص داشته باشد.
== تعریف ممیز ==
و محقّق‌شدنِ این معنا در موضوعات و موارد مختلف، متفاوت است؛ لذا ممکن است بچه‌ای در یکی از موضوعات (مثل [[نماز]])، ممیّز باشد و در موضوع دیگر (مثل پاکی و نجسی یا [[محرم و نامحرم]]) ممیّز نباشد.
بچۀ ممیّز در هر یک از موضوعات احکام، فردی است که نسبت به آن موضوع، درک و فهم و توانایی تشخیص داشته باشد.
بچۀ ممیّز می‌تواند [[تقلید]] کند؛ بنابراین اگر پیش از رسیدن به سنّ [[بلوغ]]، [[مرجع تقلید|مرجع تقلیدش]] فوت کرد، می‌تواند همچنان از وی [[تقلید]] کند.


== حکم فقهی بچه ممیّز ==
و محقّق‌شدنِ این معنا در موضوعات و موارد مختلف، متفاوت است؛ لذا ممکن است بچه‌ای در یکی از موضوعات (مثل نماز)، ممیّز باشد و در موضوع دیگر (مثل پاکی و نجسی یا محرم و نامحرم) ممیّز نباشد.


=== رساله جامع ===
== تقلید بچه ممیز ==
'''ممیّز و سنّ تمییز در مسائل شرعی'''
طبق نظر آیت الله سیستانی:


مسأله ۳. بچّۀ [[نابالغ]] مُمیّز، هرچند [[مکلّف]] به احکام شرعی نیست، ولی در برخی موارد، مسائل و احکام ویژه‌ای در مورد وی وجود دارد که در قسمت‌های مختلف [[رساله]] بیان شده است:
بچۀ ممیّز می‌تواند تقلید کند؛ بنابراین اگر پیش از رسیدن به سنّ بلوغ، مرجع تقلیدش فوت کرد، می‌تواند همچنان از وی تقلید کند.


مانند صحیح بودن [[تقلید]] وی با توضیحاتی که در مسألۀ «۱۵» ذکر شده؛ پذیرفته شدن حرف بچّۀ مُمیّز در مورد [[پاک]] یا [[نجس]] شدن اشیائی که در اختیار دارد با توضیح مسألۀ«۱۵۶»؛ صحیح بودن [[نماز]] وی با توضیحاتی که در فصل «کلّیّات [[نماز]]» ذکر می‌شود؛<ref>فصل «کلیّات نماز»، مبحث «آماده‌سازی کودکان برای نماز قبل از بلوغ»، قبل از مسألۀ «۹۴۹».</ref> لزوم پاسخ به [[سلام]] بچّۀ مُمیّز حتّی در بین [[نماز]] که در مسألۀ «۱۵۰۹» بیان شده؛ صحیح بودن [[نماز جماعت]] افراد، در جایی که بچّۀ مُمیّز [[واسطۀ اتّصال]] در صف‌ها قرار گرفته با توضیحات مسألۀ «۱۹۱۹»؛ صحّت [[وکیل]] قرار دادن وی در [[خرید و فروش]] و سایر امور با توضیحات مذکور در جلد سوّم مسائل «۱۲۹تا ۱۳۲» و نیز مسألۀ «۱۱۵۵».
رساله جامع


مسأله ۴. «[[ممیّز]]» در هر یک از موضوعات احکام، فردی است که نسبت به آن موضوع، درک و فهم و توانایی تشخیص داشته باشد و محقّق شدن این معنا در موضوعات و موارد مختلف، متفاوت است؛
ممیّز و سنّ تمییز در مسائل شرعی


مثلاً ممیّز در مورد «[[نماز]]»، فردی است که نماز را درک می‌کند و می‌داند نماز، نوعی عبادت و ارتباط با [[خدا|خدای متعال]] است و با گفتار و حرکات مشابه آن فرق دارد؛ ممیّز در موضوع «[[خرید و فروش]]»، فردی است که بفهمد این کار معامله است و موجب ردّ و بدل شدن دو [[مال]] در مقابل یکدیگر می‌شود؛ پس ممکن است فردی در یکی از موضوعات ممیّز باشد و در موضوع دیگر ممیّز نباشد.
مسأله ۳. بچّۀ نابالغ مُمیّز، هرچند مکلّف به احکام شرعی نیست، ولی در برخی موارد، مسائل و احکام ویژه‌ای در مورد وی وجود دارد که در قسمت‌های مختلف رساله بیان شده است:


مسأله ۱۵. اگر بچۀ ممیّز [[تقلید]] کند، [[تقلید]] او صحیح است. بنابراین، هر گاه [[مجتهد|مجتهدی]] که انسان قبل از [[بلوغ|بلوغش]] از او [[تقلید]] کرده از دنیا برود، حکم وی، حکم افراد [[بلوغ|بالغ]] است که در مسألۀ‌ «۱۳» ذکر شد؛ مگر در واجب بودن [[احتیاط]] بین دو قول در موارد [[علم اجمالی]] یا [[حجّت اجمالی]] که احتیاط بر او قبل از [[بلوغ|سنّ بلوغ]]، واجب نیست.
مانند صحیح بودن تقلید وی با توضیحاتی که در مسألۀ «۱۵» ذکر شده؛ پذیرفته شدن حرف بچّۀ مُمیّز در مورد پاک یا نجس شدن اشیائی که در اختیار دارد با توضیح مسألۀ«۱۵۶»؛ صحیح بودن نماز وی با توضیحاتی که در فصل «کلّیّات نماز» ذکر می‌شود؛[۱] لزوم پاسخ به سلام بچّۀ مُمیّز حتّی در بین نماز که در مسألۀ «۱۵۰۹» بیان شده؛ صحیح بودن نماز جماعت افراد، در جایی که بچّۀ مُمیّز واسطۀ اتّصال در صف‌ها قرار گرفته با توضیحات مسألۀ «۱۹۱۹»؛ صحّت وکیل قرار دادن وی در خرید و فروش و سایر امور با توضیحات مذکور در جلد سوّم مسائل «۱۲۹تا ۱۳۲» و نیز مسألۀ «۱۱۵۵».


=== المسائل المنتخبة ===
[۱] فصل «کلیّات نماز»، مبحث «آماده‌سازی کودکان برای نماز قبل از بلوغ»، قبل از مسألۀ «۹۴۹».


(مسألة ۱۰): یصحّ تقلید الصبی الممیز، فإذا مات المجتهد الذی قلده الصبی قبل بلوغه کان حکمه حکم غیره – الآتی فی المسألة (۱۴) – إلّا فی وجوب الاحتیاط بین القولین قبل البلوغ.
مسأله ۴. «ممیّز» در هر یک از موضوعات احکام، فردی است که نسبت به آن موضوع، درک و فهم و توانایی تشخیص داشته باشد و محقّق شدن این معنا در موضوعات و موارد مختلف، متفاوت است؛


منهاج الصالحین مسألة ۵: یصحّ التقلید من الصبی الممیز، فإذا مات المجتهد الذی قلّده قبل بلوغه کان حکمه حکم غیره الآتی فی المسألة السابعة، إلّا فی وجوب الاحتیاط بین القولین قبل البلوغ.
مثلاً ممیّز در مورد «نماز»، فردی است که نماز را درک می‌کند و می‌داند نماز، نوعی عبادت و ارتباط با خدای متعال است و با گفتار و حرکات مشابه آن فرق دارد؛ ممیّز در موضوع «خرید و فروش»، فردی است که بفهمد این کار معامله است و موجب ردّ و بدل شدن دو مال در مقابل یکدیگر می‌شود؛ پس ممکن است فردی در یکی از موضوعات ممیّز باشد و در موضوع دیگر ممیّز نباشد.
 
مسأله ۱۵. اگر بچۀ ممیّز تقلید کند، تقلید او صحیح است. بنابراین، هر گاه مجتهدی که انسان قبل از بلوغش از او تقلید کرده از دنیا برود، حکم وی، حکم افراد بالغ است که در مسألۀ‌ «۱۳» ذکر شد؛ مگر در واجب بودن احتیاط بین دو قول در موارد علم اجمالی یا حجّت اجمالی که احتیاط بر او قبل از سنّ بلوغ، واجب نیست.
 
المسائل المنتخبة
 
مسألة ۱۰: یصحّ تقلید الصبی الممیز، فإذا مات المجتهد الذی قلده الصبی قبل بلوغه کان حکمه حکم غیره - الآتی فی المسألة (۱۴) - إلّا فی وجوب الاحتیاط بین القولین قبل البلوغ.
 
منهاج الصالحین
 
مسألة ۵: یصحّ التقلید من الصبی الممیز، فإذا مات المجتهد الذی قلّده قبل بلوغه کان حکمه حکم غیره الآتی فی المسألة السابعة، إلّا فی وجوب الاحتیاط بین القولین قبل البلوغ.
[[رده:تقلید]]
[[رده:مکلف]]
[[رده:بچه نابالغ]]

نسخهٔ ‏۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۳۴

تعریف ممیز

بچۀ ممیّز در هر یک از موضوعات احکام، فردی است که نسبت به آن موضوع، درک و فهم و توانایی تشخیص داشته باشد.

و محقّق‌شدنِ این معنا در موضوعات و موارد مختلف، متفاوت است؛ لذا ممکن است بچه‌ای در یکی از موضوعات (مثل نماز)، ممیّز باشد و در موضوع دیگر (مثل پاکی و نجسی یا محرم و نامحرم) ممیّز نباشد.

تقلید بچه ممیز

طبق نظر آیت الله سیستانی:

بچۀ ممیّز می‌تواند تقلید کند؛ بنابراین اگر پیش از رسیدن به سنّ بلوغ، مرجع تقلیدش فوت کرد، می‌تواند همچنان از وی تقلید کند.

رساله جامع

ممیّز و سنّ تمییز در مسائل شرعی

مسأله ۳. بچّۀ نابالغ مُمیّز، هرچند مکلّف به احکام شرعی نیست، ولی در برخی موارد، مسائل و احکام ویژه‌ای در مورد وی وجود دارد که در قسمت‌های مختلف رساله بیان شده است:

مانند صحیح بودن تقلید وی با توضیحاتی که در مسألۀ «۱۵» ذکر شده؛ پذیرفته شدن حرف بچّۀ مُمیّز در مورد پاک یا نجس شدن اشیائی که در اختیار دارد با توضیح مسألۀ«۱۵۶»؛ صحیح بودن نماز وی با توضیحاتی که در فصل «کلّیّات نماز» ذکر می‌شود؛[۱] لزوم پاسخ به سلام بچّۀ مُمیّز حتّی در بین نماز که در مسألۀ «۱۵۰۹» بیان شده؛ صحیح بودن نماز جماعت افراد، در جایی که بچّۀ مُمیّز واسطۀ اتّصال در صف‌ها قرار گرفته با توضیحات مسألۀ «۱۹۱۹»؛ صحّت وکیل قرار دادن وی در خرید و فروش و سایر امور با توضیحات مذکور در جلد سوّم مسائل «۱۲۹تا ۱۳۲» و نیز مسألۀ «۱۱۵۵».

[۱] فصل «کلیّات نماز»، مبحث «آماده‌سازی کودکان برای نماز قبل از بلوغ»، قبل از مسألۀ «۹۴۹».

مسأله ۴. «ممیّز» در هر یک از موضوعات احکام، فردی است که نسبت به آن موضوع، درک و فهم و توانایی تشخیص داشته باشد و محقّق شدن این معنا در موضوعات و موارد مختلف، متفاوت است؛

مثلاً ممیّز در مورد «نماز»، فردی است که نماز را درک می‌کند و می‌داند نماز، نوعی عبادت و ارتباط با خدای متعال است و با گفتار و حرکات مشابه آن فرق دارد؛ ممیّز در موضوع «خرید و فروش»، فردی است که بفهمد این کار معامله است و موجب ردّ و بدل شدن دو مال در مقابل یکدیگر می‌شود؛ پس ممکن است فردی در یکی از موضوعات ممیّز باشد و در موضوع دیگر ممیّز نباشد.

مسأله ۱۵. اگر بچۀ ممیّز تقلید کند، تقلید او صحیح است. بنابراین، هر گاه مجتهدی که انسان قبل از بلوغش از او تقلید کرده از دنیا برود، حکم وی، حکم افراد بالغ است که در مسألۀ‌ «۱۳» ذکر شد؛ مگر در واجب بودن احتیاط بین دو قول در موارد علم اجمالی یا حجّت اجمالی که احتیاط بر او قبل از سنّ بلوغ، واجب نیست.

المسائل المنتخبة

مسألة ۱۰: یصحّ تقلید الصبی الممیز، فإذا مات المجتهد الذی قلده الصبی قبل بلوغه کان حکمه حکم غیره - الآتی فی المسألة (۱۴) - إلّا فی وجوب الاحتیاط بین القولین قبل البلوغ.

منهاج الصالحین

مسألة ۵: یصحّ التقلید من الصبی الممیز، فإذا مات المجتهد الذی قلّده قبل بلوغه کان حکمه حکم غیره الآتی فی المسألة السابعة، إلّا فی وجوب الاحتیاط بین القولین قبل البلوغ.