نافله صبح یکی از نمازهای مستحب روزانه است که دو رکعت بوده و پیش از نماز صبح خوانده میشود.
زمان خواندن نافله صبح، لحظاتی پس از نیمه شب آغاز میشود، بعد از گذشتن زمانی که بتوان نماز شب را خواند، و تا پیش از نماز صبح ادامه دارد.
اگر کسی نماز صبح را آنقدر به تأخیر بیندازد که با خواندن نافله، وقت فضیلت نماز صبح از دست برود، بهتر است ابتدا نماز صبح را بخواند سپس نافلهاش را بهجا آورد.
استفائات
سؤال: شخصی چند سال نماز صبحش را هم به نیت نماز صبح و هم به نیت نماز نافله صبح میخوانده (زیرا استادش به او اشتباه یاد داده است) آیا نمازهای خوانده شده صحیح است؟
جواب: صحیح است.
السؤال: اذا لم یصّل الشخص نافلة اللیل ولکنه صلی الشفع والوتر فقط، فهل یجوز الاتیان بنافلة الفجر قبل دخول وقت صلاة الفجر؟
الجواب: نعم یجوز .
منابع فقهی
توضیح المسائل
مسئله ۷۵۱ ـ نمازهای مستحبّی زیاد است و آنها را نافله گویند، و بین نمازهای مستحبّی به خواندن نافلههای شبانهروزی بیشتر سفارش شده، و آنها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعتاند، که هشت رکعت آن نافله ظهر، و هشت رکعت نافله عصر و چهار رکعت نافله مغرب، و دو رکعت نافله عشا، و یازده رکعت نافله شب، و دو رکعت نافله صبح میباشد ....
رساله جامع
ج۱، مسئله ۲۰۵۱. نافلههای شبانهروزی در غیر روز جمعه، (۳۴) رکعت است که عبارتند از:
هشت رکعت نافلۀ ظهر، هشت رکعت نافلۀ عصر، چهار رکعت نافلۀ مغرب، دو رکعت نافلۀ عشاء و یازده رکعت نافلۀ شب (از این یازده رکعت، هشت رکعت به نیّت نافلۀ شب، دو رکعت به نیّت نماز شَفْع و یک رکعت به نیّت نماز وتر خوانده میشود) و دو رکعت نافلۀ صبح میباشد. ....
۶. وقت نافلۀ صبح
ج۱، مسئله ۲۰۶۰. نافلۀ صبح پیش از نماز صبح خوانده میشود و وقت آن، بعد از گذشتن از وقت نماز شب به مقدار انجام آن میباشد و تا زمانی که ممکن است آن را پیش از نماز صبح بهجا آورد، وقت آن ادامه دارد؛
ولی اگر شخص، خواندن نافلۀ صبح را به تأخیر بیندازد تا وقت فضیلت نماز صبح تنگ گردد، بهتر است در این موقع ابتدا نماز صبح را بخواند.
المسائل المنتخبة
النوافل الیومیة
یستحبّ التنفّل فی الیوم واللیلة بأربع وثلاثین رکعة: ثمان رکعات لصلاة الظهر قبلها، وثمان رکعات لصلاة العصر کذلک، وأربع رکعات بعد صلاة المغرب، ورکعتان بعد صلاة العشاء من جلوس وتحسبان برکعة، وثمان رکعات نافلة اللیل، والأحوط الأولی الإتیان بها بعد منتصف اللیل، والأفضل أداؤها قریباً من الفجر الصادق، ورکعتا الشفع بعد صلاة اللیل، ورکعة الوتر بعد الشفع، ورکعتان نافلة الفجر قبل فریضته، ولا یبعد أن یکون مبدأ وقتها مبدأ وقت صلاة اللیل - بعد مضی مقدار یتمکن المکلّف من الإتیان بها - ویمتدّ إلی قبیل طلوع الشمس.
منهاج الصالحین
.... وأمّا النوافل فکثیرة أهمّها الرواتب الیومیة: ثمان للظهر قبلها، وثمان بعدها قبل العصر للعصر، وأربع بعد المغرب لها، ورکعتان من جلوس تعدّان برکعة بعد العشاء لها، وثمان صلاة اللیل، ورکعتا الشفع بعدها، ورکعة الوتر بعدها، ورکعتا الفجر قبل الفریضة، وفی یوم الجمعة یزاد علی الستّ عشرة أربع رکعات قبل الزوال، ولها آداب مذکورة فی محلّها، مثل کتاب مفتاح الفلاح للمحقّق البهائی (قدّس سرّه).
عروه الوثقی
وأما النوافل فکثیرة، آکدها الرواتب الیومیة وهی فی غیر یوم الجمعة أربع وثلاثون رکعة [۱]: .... ورکعتان قبل صلاة الفجر ....
[ ۱۱۹۶ ] مسألة ۶: وقت نافلة الصبح [۲] بین الفجر الأول وطلوع الحمرة المشرقیة، ویجوز دسها فی صلاة اللیل قبل الفجر ولو عند النصف بل ولو قبله إذا قدم صلاة اللیل علیه، إلا أن الأفضل إعادتها [۳]فی وقتها .
[ ۱۱۹۷ ] مسألة ۷: إذا صلی نافلة الفجر فی وقتها أو قبله ونام بعدها یستحب إعادتها.
- ↑ (أربع وثلاثون رکعة) : ویجوز الاقتصار فیها علی بعض أنواعها، بل یجوز الاقتصار فی نوافل اللیل علی الشفع والوتر بل علی الوتر خاصة، وفی نافلة العصر علی اربع رکعات بل رکعتین واذا اراد التبعیض فی غیر هذه الموارد فالاحوط الاتیان به بقصد القربة المطلقة حتی فی الاقتصار فی نافلة المغرب علی رکعتین.
- ↑ (وقت نافلة الصبح): لا یبعد ان یکون مبدأ وقتها مبدأ وقت صلاة اللیل ـ بعد مضی مقدار یفی بأدائها ـ وامتداده الی قبیل طلوع الشمس، نعم الاولی تقدیم فریضة الفجر عند تضیق وقت فضیلتها علی النافلة.
- ↑ (الافضل اعادتها): اذا نام بعدها واستیقظ قبل الفجر أو عنده، ولا دلیل علی الافضلیة فی غیر هذه الصورة ومنه یظهر الحال فی المسألة اللاحقة.