تقلید از غیر مجتهد

حکم تقلید از غیر مجتهد جامع الشرایط

طبق نظر آیت الله سیستانی:

تقلید از فردی که مجتهد نیست، یا مجتهد است؛ اما شرایط تقلید را ندارد، جایز نیست.

اگر مکلف مدتی از مجتهدی تقلید می‌کرده که شرایط تقلید را نداشته، دو صورت دارد:

۱. می‌داند یا احتمال می‌دهد که اعمالش مطابق با فتوای مجتهدی بوده که باید از او تقلید نماید، در این صورت اعمالش صحیح است.

۲. می‌داند اعمالش مطابق فتوای مجتهدی که باید از او تقلید نماید نبوده است، این صورت چند فرض دارد:

الف) اشکال عمل از جهت ارکان و مانند آن باشد، در این صورت (چه در انتخاب مجتهد اعلم کوتاهی کرده یا نکرده باشد) اعمالش باطل است.

مثل اینکه مکلف در جایی که وظیفه‌اش ایستاده نمازخواندن بوده، نماز را نشسته خوانده یا مثلاً نماز را با وضو یا غسل باطل خوانده است.

ب) اشکال عمل از جهت غیر رکن و مانند آن باشد و مکلف در انتخاب مجتهد اعلم کوتاهی کرده است (جاهل مقصر)، اعمالش باطل است.

مثل اینکه نمازگزار قرائت نمازش اشتباه بوده است.

ج) اشکال عمل از جهت غیر رکن و مانند آن باشد و مکلف در انتخاب مجتهد اعلم کوتاهی نکرده است (جاهل قاصر)، اعمالش صحیح است.

د) اشکال عمل از جهت غیر رکن و مانند آن باشد و مکلف در انتخاب مجتهد اعلم کوتاهی کرده است (جاهل مقصر)؛ ولی مسئله از مواردی است که ...@ اعمالش باطل است.

منابع فقهی

منهاج الصالحین

بررسی شود@

عروة الوثقی

[۱۹] مسألة ۱۹: لا یجوز تقلید غیر المجتهد وإن کان من أهل العلم، کما أنه یجب علی غیر المجتهد التقلید وإن کان من أهل العلم.

[۲۵] مسألة ۲۵: إذا قلد من لم یکن جامعاً ومضی علیه برهة من الزمان کان کمن لم یقلد أصلاً، فحاله حال الجاهل القاصر أو المقصر.