بر اساس نظر آیتالله سیستانی:
فقرات و جملات اذان عبارتاند از:
| تعداد | فقره |
| ۴ مرتبه | اللهُ أَکبَرُ |
| ۲ مرتبه | أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ |
| ۲ مرتبه | أَشْهَدَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله |
| [أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلیُّ اللّهِ] | |
| ۲ مرتبه | حَیَّ عَلَی الصَّلَاةِ |
| ۲ مرتبه | حَیَّ عَلَی الفَلَاحِ |
| ۲ مرتبه | حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمَلِ |
| ۲ مرتبه | اللهُ أَکبَرُ |
| ۲ مرتبه | لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ |
فقرات و جملات اقامه عبارتاند از:
| تعداد | فقره |
| ۲ مرتبه | اللهُ أَکبَرُ |
| ۲ مرتبه | أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ |
| ۲ مرتبه | أَشْهَدَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله |
| [أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلیُّ اللّهِ] | |
| ۲ مرتبه | حَیَّ عَلَی الصَّلَاةِ |
| ۲ مرتبه | حَیَّ عَلَی الفَلَاحِ |
| ۲ مرتبه | حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمَلِ |
| ۲ مرتبه | قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ |
| ۲ مرتبه | اللهُ أَکبَرُ |
| ۱ مرتبه | لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ |
ترجمه جملات اذان و اقامه
| جمله | ترجمه |
| اللهُ أَکبَرُ | خداوند بزرگتر از آن است که توصیف شود |
| أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ | گواهی میدهم که خدایی جز «الله» شایستۀ پرستش نیست |
| أَشْهَدَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله | گواهی میدهم که حضرت محمد، فرستادۀ خداست |
| [أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً وَلیُّ اللّهِ] | گواهی میدهم که حضرت علی، ولیّ خداست |
| حَیَّ عَلَی الصَّلَاةِ | بشتاب برای نماز |
| حَیَّ عَلَی الفَلَاحِ | بشتاب برای رستگاری |
| حَیَّ عَلیٰ خَیرِ العَمَلِ | بشتاب برای بهترین کارها |
| قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ | بهراستی نماز برپا شد |
| لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ | خدایی جز «الله» شایستۀ پرستش نیست |
استفتائات
منابع فقهی
توضیح المسائل
مسئله ۹۰۴ . اذان هیجده جمله است: «الله اکبر» چهار مرتبه، «أَشْهَدُ أن لا إِلَه إِلاّ الله»، «أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله»، «حَی عَلَی الصَلاةِ»، «حَی عَلی الفَلاحِ»، «حَی عَلی خَیرِ الْعَمَل»، «اَلله أَکبَرُ»، «لا الهَ إلاَّ الله» هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است، یعنی دو مرتبه «اَلله أَکبَرُ» از اوّل اذان، و یک مرتبه «لا إِلهَ إلاَّ الله» از آخر آن کم میشود، و بعد از گفتن «حَی عَلَی خَیرِ العَمَل» باید دو مرتبه «قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ» اضافه نمود.
ترجمه اذان و اقامه:
الله اکبر: یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.
أَشْهَدُ أَن لا إِلهَ إِلاّ الله: یعنی شهادت میدهم که کسی جز خدا سزاوار پرستش نیست.
أَشْهَدُ أَنّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله: یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله(صلی الله علیه وآله) پیامبر و فرستاده خداست.
أَشْهَدُ أنَّ عَلیاً أمْیر المُؤمنِین و وَلی الله: یعنی شهادت میدهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام امیر مؤمنان و ولی خدا بر همه خلق است.
حَی عَلَی الصّلاةِ: یعنی بشتاب برای نماز.
حَی عَلَی الْفَلاحِ: یعنی بشتاب برای رستگاری.
حَی عَلَی خَیر الْعَمَلِ: یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.
قَدْ قَامَتِ الصَّلاةُ: یعنی به تحقیق نماز برپا شد.
لا إِله إِلاّ الله: یعنی کسی جز خدا سزاوار پرستش نیست.
رساله جامع
کیفیّت گفتن اذان و اقامه
ج۱، مسئله ۱۱۹۰. اذان هیجده جمله دارد: «اللّهُ أَکْبَرُ» چهار مرتبه، «أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلّا اللّهُ»، «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُوْلُ اللّهِ»، «حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ»، «حَیَّ عَلَی الفَلاحِ»، «حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ»، «اللّهُ أَکْبَرُ»، «لا إِلهَ إِلَّا اللّهُ» هر یک دو مرتبه؛
اقامه هفده جمله دارد، یعنی دو مرتبه «اَللّهُ أَکْبَرُ» از اوّل اذان و یک مرتبه «لا إِلهَ إِلَّا اللّهُ» از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن «حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ»، باید دو مرتبه «قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ» اضافه نمود.
ذیل مساله ۱۱۹۳ .
ترجمۀ اذان و اقامه
«اَللّهُ أَکْبَرُ»؛ یعنی خدای متعال بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.
«أَشْهَدُ أَنْ لا إِلهَ إِلّا اللّهُ»؛ یعنی شهادت میدهم که خدایی سزاوار پرستش نیست، مگر خدایی که یگانه است و شریک ندارد.
«أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُوْلُ اللّهِ»؛ یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبداللّه(صلی الله علیه وآله وسلم) پیغمبر و فرستاده خداست.
«أَشْهَدُ أَنَّ عَلیّاً أمیرُ الْمُؤْمِنینَ وَوَلیُّ اللّهِ»؛ یعنی شهادت میدهم که حضرت علی(علیه السلام) امیر مؤمنان و ولیّ خدا بر همۀ خلق است.
«حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ»؛ یعنی بشتاب برای نماز.
«حَیَّ عَلَی الْفَلاحِ»؛ یعنی بشتاب برای رستگاری.
«حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ»؛ یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.
«قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ»؛ یعنی به تحقیق نماز برپا شد.
«لا إِلهَ إِلّا اللّهُ»؛ یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست، مگر خدایی که یگانه است و شریک ندارد.
المسائل المنتخبه
مقدمه مساله ۲۵۴
وکیفیة الأذان أن یقول:
«اللهُ أَکبَرُ» أربع مرّات.
«أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ» مرّتین.
«أَشْهَدَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله» مرّتین.
«حَی عَلَی الصَّلَاةِ» مرّتین.
«حَی عَلَی الفَلَاحِ» مرّتین.
«حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ» مرّتین.
«اللهُ أَکبَرُ» مرّتین.
«لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ» مرّتین.
وکیفیة الإقامة أن یقول:
«اللهُ أَکبَرُ» مرّتین ثُمَّ یمضی علی ترتیب الأذان إلی «حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ»، وبعد ذلک یقول:
«قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ» مرّتین.
«اللهُ أَکبَرُ» مرّتین.
«لَا إِلهَ إِلَّا اللهُ» مرّة واحدة.
منهاج الصالحین
ذیل مسأله ۵۶۸
الفصل الثانی: فصولهما
فصول الأذان ثمانیة عشر: (الله أکبر ) أربع مرّات، ثُمَّ (أشهد أن لا إله إلّا الله)، ثُمَّ (أشهد أنّ محمّداً رسول الله)، ثُمَّ (حی علی الصلاة)، ثُمَّ (حی علی الفلاح)، ثُمَّ (حی علی خیر العمل)، ثُمَّ (الله أکبر )، ثُمَّ (لا إله إلّا الله)، کلّ فصل مرّتان، وکذلک الإقامة، إلّا أنّ فصولها أجمع مثنی مثنی، إلّا التهلیل فی آخرها فمرّة، ویزاد فیها بعد (الحیعلات) قبل التکبیر (قد قامت الصلاة) مرّتین، فتکون فصولها سبعة عشر، والشهادة لعلی (علیه السلام) بالولایة وإمرة المؤمنین مکمّلة للشهادة بالرسالة ومستحبّة فی نفسها وإن لم تکن جزءاً من الأذان ولا الإقامة، وکذا الصلاة علی محمَّد وآل محمَّد عند ذکر اسمه الشریف.
عروه الوثقی
مقدمه مساله ۱۳۹۳.
وفصول الاذان ثمانیة عشر:
الله أکبر أربع مرات، وأشهد أن لا إله إلا الله، وأشهد أن محمدا رسول الله، وحی علی الصلاة، وحی علی الفلاح، وحی علی خیر العمل، والله أکبر ولا إله إلا الله، کل واحد مرتان.
و فصول الاقامة سبعة عشر:
الله أکبر فی أولها مرتان ویزید بعد حی علی خیر العمل: «قد قامت الصلاة» مرتین، وینقص من لا إله إلا الله فی آخرها مرة.