نافله عشاء

نافله عشاء یکی از نوافل یومیه است که وتیره نیز نامیده می‌شود و بنابر احتیاط لازم باید به صورت دو رکعت نشسته خوانده شود (و این دو رکعت نشسته معادل یک رکعت ایستاده است).

زمان خواندن نافله عشاء، پس از خواندن نماز عشاء آغاز شده و تا نیمه شب ادامه دارد. با این حال بهتر است بلافاصله پس از نماز عشاء خوانده شود.

استفتائات

السؤال: هل یجوز تبدیل نافلة العشاء برکعة من قیام بدلاً من الرکعتین من جلوس؟

الجواب: لا یجوز علی الاحوط.

السؤال: هل تجب قراءة سور معینة من القرآن فی نافلة العشاء؟

الجواب: کلا.

السؤال: ما هو وقت نوافل صلاتی المغرب والعشاء ؟

الجواب: وقتهما بعد الفریضة ویستمر وقتهما مع وقتهما .

منابع فقهی

توضیح المسائل

مسئله ۷۵۱. نمازهای مستحبّی زیاد است و آنها را نافله گویند، و بین نمازهای مستحبّی به خواندن نافله‌های شبانه‌روزی بیشتر سفارش شده، و آنها در غیر روز جمعه سی و چهار رکعت‌اند، که هشت رکعت آن نافله ظهر، و هشت رکعت نافله عصر و چهار رکعت نافله مغرب، و دو رکعت نافله عشا، و یازده رکعت نافله شب، و دو رکعت نافله صبح می‏باشد. و چون دو رکعت نافله عشا را ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید نشسته بخواند، یک رکعت حساب می‌شود ....

مسئله ۷۵۳ـ نمازهای نافله را می‌شود نشسته خواند، هرچند در حال اختیار، و لازم نیست هر دو رکعت را یک رکعت حساب کند، ولی بهتر است ایستاده بخواند بجز نافله عشا که ـ بنا بر احتیاط واجب ـ باید نشسته خوانده شود.

مسئله ۷۵۸ـ وقت نافله عشا بعد از تمام شدن نماز عشا تا نصف شب است، و بهتر است بعد از نماز عشا بلافاصله خوانده شود.

رساله جامع

ج۱، مسئله ۲۰۵۱. نافله‌های شبانه‌روزی در غیر روز جمعه، (۳۴) رکعت است که عبارتند از:

هشت رکعت نافلۀ ظهر، هشت رکعت نافلۀ عصر، چهار رکعت نافلۀ مغرب، دو رکعت نافلۀ عشاء و یازده رکعت نافلۀ شب (از این یازده رکعت، هشت رکعت به نیّت نافلۀ شب، دو رکعت به نیّت نماز شَفْع و یک رکعت به نیّت نماز وتر خوانده می‌شود) و دو رکعت نافلۀ صبح می‏باشد.

چون دو رکعت نافلۀ عشاء، بنابر احتیاط واجب، باید نشسته خوانده شود، یک رکعت حساب می‌شود. بنابراین، مجموع رکعت‌های این نافله‌ها (۳۴) رکعت می‌باشد.

البتّه در روز جمعه بر شانزده رکعت نافلۀ ظهر و عصر، چهار رکعت اضافه می‌شود، و در کل، بیست رکعت می‌شود.

شایان ذکر است، غیر از نماز وتر، بقیّۀ این نمازها، به صورت دو رکعتی خوانده می‌شود.

ج۱، مسأله ۲۰۵۶. وقت نافلۀ عشاء (وُتَیْره) بعد از تمام شدن نماز عشاء تا نصف شب است و بهتر است بعد از نماز عشاء بلافاصله خوانده شود.

ج۱، مسئله ۲۰۸۸. بهتر است فرد نمازهای مستحبی، چه نافله‌های شبانه‌روزی و چه غیر آن را ایستاده بخواند، به جز نافلۀ عشاء (وُتَیْره) که بنابر احتیاط واجب، باید نشسته خوانده شود.

المسائل المنتخبة

النوافل الیومیة

بعد مسأله ۱۸۴

یستحبّ التنفّل فی الیوم واللیلة بأربع وثلاثین رکعة: ثمان رکعات لصلاة الظهر قبلها، وثمان رکعات لصلاة العصر کذلک، وأربع رکعات بعد صلاة المغرب، ورکعتان بعد صلاة العشاء من جلوس وتحسبان برکعة، وثمان رکعات نافلة اللیل، والأحوط الأولی الإتیان بها بعد منتصف اللیل، والأفضل أداؤها قریباً من الفجر الصادق، ورکعتا الشفع بعد صلاة اللیل، ورکعة الوتر بعد الشفع، ورکعتان نافلة الفجر قبل فریضته، ولا یبعد أن یکون مبدأ وقتها مبدأ وقت صلاة اللیل - بعد مضی مقدار یتمکن المکلّف من الإتیان بها - ویمتدّ إلی قبیل طلوع الشمس.

منهاج الصالحین

قبل مسأله ۴۹۸

.... وأمّا النوافل فکثیرة أهمّها الرواتب الیومیة: ثمان للظهر قبلها، وثمان بعدها قبل العصر للعصر، وأربع بعد المغرب لها، ورکعتان من جلوس تعدّان برکعة بعد العشاء لها، وثمان صلاة اللیل، ورکعتا الشفع بعدها، ورکعة الوتر بعدها، ورکعتا الفجر قبل الفریضة، وفی یوم الجمعة یزاد علی الستّ عشرة أربع رکعات قبل الزوال، ولها آداب مذکورة فی محلّها، مثل کتاب مفتاح الفلاح للمحقّق البهائی (قدّس سرّه).

عروه الوثقی

قبل مسأله ۱۱۷۶

وأما النوافل فکثیرة، آکدها الرواتب الیومیة وهی فی غیر یوم الجمعة أربع وثلاثون رکعة : ثمان رکعات قبل الظهر، وثمان رکعات قبل العصر، وأربع رکعات بعد المغرب ورکعتان بعد العشاء من جلوس تعدان برکعة ویجوز فیهما القیام بل هو الافضل وإن کان الجلوس أحوط وتسمی بالوتیرة، ورکعتان قبل صلاة الفجر، وإحدی عشر رکعة صلاة اللیل وهی ثمان رکعات والشفع رکعتان والوتر رکعة واحدة، وأما فی یوم الجمعة فیزاد علی الست عشر أربع رکعات، فعدد الفرائض سبعة عشر رکعة، وعدد النوافل ضعفها بعد عد الوتیرة رکعة، وعدد مجموع الفرائض والنوافل إحدی وخمسون، هذا ویسقط فی السفر نوافل الظهرین والوتیرة علی الأقوی .

[ ۱۱۹۵ ] مسألة ۵: وقت نافلة العشاء وهی الوتیرة یمتد بامتداد وقتها، والأولی کونها عقیبها من غیر فصل معتد به، وإذا أراد فعل بعض الصلوات الموظفة فی بعض اللیالی بعد العشاء جعل الوتیرة خاتمتها .