مجتهد مطلق و متجزی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی احکام
(صفحه‌ای تازه حاوی «== تعریف مجتهد مطلق و مجتهد متجزی == مجتهد مطلق شخصی است که در همۀ ابواب فقهی مجتهد است. مجتهد متجزی شخصی است که در یک یا چند باب فقهی به اجتهاد رسیده است. == وظیفه مجتهد متجزی در تقلید == مجتهد مطلق در همۀ مسائل شرعی یا از دیدگاه خود پیروی کرده...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
== تعریف مجتهد مطلق و مجتهد متجزی ==
== احکام مربوط به تجزی در اجتهاد ==
 
=== تعریف مجتهد مطلق و مجتهد متجزی ===
مجتهد مطلق شخصی است که در همۀ ابواب فقهی [[مجتهد]] است.
مجتهد مطلق شخصی است که در همۀ ابواب فقهی [[مجتهد]] است.


مجتهد متجزی شخصی است که در یک یا چند باب فقهی به [[اجتهاد]] رسیده است.
مجتهد متجزی شخصی است که در یک یا چند باب فقهی به [[اجتهاد]] رسیده است.


== وظیفه مجتهد متجزی در تقلید ==
=== وظیفه مجتهد متجزی در تقلید ===
مجتهد مطلق در همۀ مسائل شرعی یا از دیدگاه خود پیروی کرده یا بر اساس [[احتیاط در عمل|احتیاط]] عمل می‌نماید.
مجتهد مطلق در همۀ مسائل شرعی یا از دیدگاه خود پیروی کرده یا بر اساس [[احتیاط در عمل|احتیاط]] عمل می‌نماید.


مجتهد متجزی در مسائلی که توانِ استنباط آن را دارد، می‌تواند یا طبق [[فتوا|فتوای]] خود عمل کند یا [[احتیاط در عمل|احتیاط]] نماید، و در غیر آن مسائل، می‌تواند از مجتهد دیگر [[تقلید]] کرده یا احتیاط نماید.
مجتهد متجزی در مسائلی که توانِ استنباط آن را دارد، می‌تواند یا طبق [[فتوا|فتوای]] خود عمل کند یا [[احتیاط در عمل|احتیاط]] نماید، و در غیر آن مسائل، می‌تواند از مجتهد دیگر [[تقلید]] کرده یا احتیاط نماید.


== وظیفه مکلف در تقلید از مجتهد متجزی ==
=== وظیفه مکلف در تقلید از مجتهد متجزی ===
افراد غیر مجتهد، لازم است اعمالشان مطابق فتوای [[مجتهد اعلم]] باشد.
افراد غیر مجتهد، لازم است اعمالشان مطابق فتوای [[مجتهد اعلم]] باشد.


== المسائل المنتخبة ==
== استفتائات ==
 
== منابع فقهی ==
 
=== المسائل المنتخبة ===
(مسألة ۱): المجتهد: مطلق ومتجزّئ.
(مسألة ۱): المجتهد: مطلق ومتجزّئ.


خط ۲۱: خط ۲۷:
فالمجتهد المطلق یلزمه العمل باجتهاده أو أن یعمل بالاحتیاط، وکذلک المتجزّئ بالنسبة إلی الموارد التی یتمکن فیها من الاستنباط، وأمّا فیما لا یتمکن فیه من الاستنباط فحکمه حکم غیر المجتهد، فیتخیر فیه بین التقلید والعمل بالاحتیاط.
فالمجتهد المطلق یلزمه العمل باجتهاده أو أن یعمل بالاحتیاط، وکذلک المتجزّئ بالنسبة إلی الموارد التی یتمکن فیها من الاستنباط، وأمّا فیما لا یتمکن فیه من الاستنباط فحکمه حکم غیر المجتهد، فیتخیر فیه بین التقلید والعمل بالاحتیاط.


== منهاج الصالحین ==
=== منهاج الصالحین ===
مسألة ۲۲: المتجزّئ فی الاجتهاد یجوز له العمل بفتوی نفسه، بل یجوز لغیره العمل بفتواه إلّا مع العلم بمخالفة فتواه لفتوی الأعلم، أو فتوی من یساویه فی العلم - علی تفصیل علم ممّا سبق - وینفذ قضاؤه ولو مع وجود الأعلم إذا عرف مقداراً معتدّاً به من الأحکام التی یتوقّف علیها القضاء.
مسألة ۲۲: المتجزّئ فی الاجتهاد یجوز له العمل بفتوی نفسه، بل یجوز لغیره العمل بفتواه إلّا مع العلم بمخالفة فتواه لفتوی الأعلم، أو فتوی من یساویه فی العلم - علی تفصیل علم ممّا سبق - وینفذ قضاؤه ولو مع وجود الأعلم إذا عرف مقداراً معتدّاً به من الأحکام التی یتوقّف علیها القضاء.


== عروة الوثقی ==
=== عروة الوثقی ===
[۲۲] مسألة ۲۲: یشترط فی المجتهد أمور (۲۴): البلوغ، والعقل، والإِیمان، والعدالة، والرجولیة، والحرّیة  علی قول ، وکونه مجتهداً مطلقاً فلا یجوز تقلید المتجزّی، والحیاة فلا یجوز تقلید المیت ابتداء، نعم یجوز البقاء کما مر، وأن یکون أعلم فلا یجوز  علی الأحوط  تقلید المفضول مع التمکن من الأفضل، وأن لا یکون متولداً من الزنا، وأن لا یکون مقبلا علی الدنیا وطالباً لها مکبّاً علیها مجدّاً فی تحصیلها، ففی الخبر (( من کان من الفقهاء صائناً لنفسه، حافظاً لدینه، مخالفاً لهواه، مطیعاً لأمر مولاه، فللعوام أن یقلدوه )) .
[۲۲] مسألة ۲۲: یشترط فی المجتهد أمور (۲۴): البلوغ، والعقل، والإِیمان، والعدالة، والرجولیة، والحرّیة  علی قول ، وکونه مجتهداً مطلقاً فلا یجوز تقلید المتجزّی، والحیاة فلا یجوز تقلید المیت ابتداء، نعم یجوز البقاء کما مر، وأن یکون أعلم فلا یجوز  علی الأحوط  تقلید المفضول مع التمکن من الأفضل، وأن لا یکون متولداً من الزنا، وأن لا یکون مقبلا علی الدنیا وطالباً لها مکبّاً علیها مجدّاً فی تحصیلها، ففی الخبر (( من کان من الفقهاء صائناً لنفسه، حافظاً لدینه، مخالفاً لهواه، مطیعاً لأمر مولاه، فللعوام أن یقلدوه )) .


(۲۴) (یشترط فی المجتهد أمور): ای فی حجیة فتواه لغیره واعتبار بعض هذه الامور مبنی علی الاحتیاط، وقد ظهر الامر فی بعضها مما سبق، ومنه یظهر الحال فی المسألة (۲۴).
(۲۴) (یشترط فی المجتهد أمور): ای فی حجیة فتواه لغیره واعتبار بعض هذه الامور مبنی علی الاحتیاط، وقد ظهر الامر فی بعضها مما سبق، ومنه یظهر الحال فی المسألة (۲۴).
[[رده:اصطلاحات فقهی]]
[[رده:مجتهد]]
[[رده:مجتهد]]
[[رده:تقلید]]
[[رده:تقلید]]

نسخهٔ ‏۷ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۱

احکام مربوط به تجزی در اجتهاد

تعریف مجتهد مطلق و مجتهد متجزی

مجتهد مطلق شخصی است که در همۀ ابواب فقهی مجتهد است.

مجتهد متجزی شخصی است که در یک یا چند باب فقهی به اجتهاد رسیده است.

وظیفه مجتهد متجزی در تقلید

مجتهد مطلق در همۀ مسائل شرعی یا از دیدگاه خود پیروی کرده یا بر اساس احتیاط عمل می‌نماید.

مجتهد متجزی در مسائلی که توانِ استنباط آن را دارد، می‌تواند یا طبق فتوای خود عمل کند یا احتیاط نماید، و در غیر آن مسائل، می‌تواند از مجتهد دیگر تقلید کرده یا احتیاط نماید.

وظیفه مکلف در تقلید از مجتهد متجزی

افراد غیر مجتهد، لازم است اعمالشان مطابق فتوای مجتهد اعلم باشد.

استفتائات

منابع فقهی

المسائل المنتخبة

(مسألة ۱): المجتهد: مطلق ومتجزّئ.

المجتهد المطلق هو: الذی یتمکن من الاستنباط فی جمیع أنواع الفروع الفقهیة.

المجتهد المتجّزئ هو: القادر علی استنباط الحکم الشرعی فی بعضها دون بعض.

فالمجتهد المطلق یلزمه العمل باجتهاده أو أن یعمل بالاحتیاط، وکذلک المتجزّئ بالنسبة إلی الموارد التی یتمکن فیها من الاستنباط، وأمّا فیما لا یتمکن فیه من الاستنباط فحکمه حکم غیر المجتهد، فیتخیر فیه بین التقلید والعمل بالاحتیاط.

منهاج الصالحین

مسألة ۲۲: المتجزّئ فی الاجتهاد یجوز له العمل بفتوی نفسه، بل یجوز لغیره العمل بفتواه إلّا مع العلم بمخالفة فتواه لفتوی الأعلم، أو فتوی من یساویه فی العلم - علی تفصیل علم ممّا سبق - وینفذ قضاؤه ولو مع وجود الأعلم إذا عرف مقداراً معتدّاً به من الأحکام التی یتوقّف علیها القضاء.

عروة الوثقی

[۲۲] مسألة ۲۲: یشترط فی المجتهد أمور (۲۴): البلوغ، والعقل، والإِیمان، والعدالة، والرجولیة، والحرّیة  علی قول ، وکونه مجتهداً مطلقاً فلا یجوز تقلید المتجزّی، والحیاة فلا یجوز تقلید المیت ابتداء، نعم یجوز البقاء کما مر، وأن یکون أعلم فلا یجوز  علی الأحوط  تقلید المفضول مع التمکن من الأفضل، وأن لا یکون متولداً من الزنا، وأن لا یکون مقبلا علی الدنیا وطالباً لها مکبّاً علیها مجدّاً فی تحصیلها، ففی الخبر (( من کان من الفقهاء صائناً لنفسه، حافظاً لدینه، مخالفاً لهواه، مطیعاً لأمر مولاه، فللعوام أن یقلدوه )) .

(۲۴) (یشترط فی المجتهد أمور): ای فی حجیة فتواه لغیره واعتبار بعض هذه الامور مبنی علی الاحتیاط، وقد ظهر الامر فی بعضها مما سبق، ومنه یظهر الحال فی المسألة (۲۴).