رسیدن مسافر به وطن در ماه رمضان

طبق نظر آیت الله سیستانی:

اگر مسافر بعد از اذان ظهر ماه رمضان به وطن یا مکانی که می‌خواهد ده روز در آنجا بماند برسد، نمی‌تواند آن روز را روزه بگیرد.

اما اگر پیش از اذان ظهر برسد، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، باید بنابر احتیاط واجب آن روز را روزه بگیرد و چنانچه مبطل روزه انجام داده باشد، نمی‌تواند آن روز را روزه بگیرد.

منابع فقهی

توضیح المسائل

مسئله ۱۶۹۱. شخص مسافر در ماه رمضان  چه آنکه قبل از فجر در سفر بوده و چه آنکه روزه بوده و سفر نماید  اگر پیش از ظهر به وطنش برسد، یا به‌جایی برسد که می‏خواهد ده روز در آنجا بماند، چنانچه کاری که روزه را باطل می‏کند انجام نداده  بنا بر احتیاط  باید آن روز روزه را بگیرد و در این صورت قضا ندارد. و اگر انجام داده، روزه آن روز بر او واجب نیست و باید آن را قضا کند.

مسئله ۱۶۹۲. اگر مسافر بعد از ظهر به وطنش برسد، یا به جایی برسد که می‏خواهد ده روز در آنجا بماند بنا بر احتیاط  روزه‌اش باطل است، و باید آن را قضا کند.

رساله جامع

ج۲، مسئله ۲۲۳. اگر فردی که روزۀ ماه رمضان گرفته، قبل از اذان ظهر از وطن خود به مسافرت برود، ولی پیش از رسیدن به چهار فرسخ از قصد خود منصرف شده و قبل از اذان ظهر به وطنش برگردد، [پ: طوری که مجموع رفت و برگشت وی، کمتر از هشت فرسخ باشد.] چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده، باید نیّت روزه نماید؛

امّا اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده، احتیاط واجب آن است که در بقیّۀ روز از انجام دادن مفطرات خودداری نماید و قضای روزۀ آن روز بر وی واجب است.

ج۲، مسئله ۲۲۴. اگر مسافر در ماه رمضان قبل از اذان ظهر به وطنش برسد، یا به جایی برسد که می‌خواهد ده روز در آنجا بماند، چنانچه کاری که روزه را باطل می‌کند انجام نداده، بنابر احتیاط واجب، باید آن روز را روزه بگیرد و در این صورت قضا ندارد؛

امّا اگر کاری که روزه را باطل می‌کند انجام داده، روزۀ آن روز بر او واجب نیست و باید آن را قضا کند.

ج۲، مسئله ۲۲۵. اگر مسافر در ماه رمضان بعد از اذان ظهر به وطنش برسد، یا به جایی برسد که می‌خواهد ده روز در آنجا بماند، در صورتی که در سفر یکی از مفطرات را انجام داده، نمی‌تواند روزه‌‌ بگیرد و باید آن روز را قضا کند؛

اگر مفطر انجام نداده است، واجب نیست آن روز را روزه بگیرد و کافی است بعداً قضای آن را انجام دهد؛ بلکه اگر روزه بگیرد، بنابر احتیاط واجب روزه‌اش باطل است و نمی‌تواند به آن اکتفا نماید.

المسائل المنتخبه

مسألة ۴۶۹: إذا رجع المسافر إلی وطنه، أو محلٍّ یرید فیه الإقامة عشرة أیام ففیه صور:

۱- أن یرجع إلیه قبل الزوال أو بعده وقد أفطر فی سفره، فلا صوم له فی هذه الصورة.

۲- أن یرجع قبل الزوال ولم یفطر فی سفره، ففی هذه الصورة یجب علیه - علی الأحوط - أن ینوی الصوم ویصوم بقیة النهار ویصح منه.

۳- أن یرجع بعد الزوال ولم یفطر فی سفره، ولا یجب علیه الصوم فی هذه الصورة، بل لا یصحّ منه علی الأحوط لزوماً.

منهاج الصالحین

ج۱، مسألة ۱۰۳۸: .... وإذا کان مسافراً ولم ‏یتناول المفطر حتّی دخل بلده أو بلداً نوی فیه الإقامة، فإن کان دخوله قبل الزوال صام یومه علی الأحوط وجوباً ویجتزئ به، وإن کان بعده لم ‏یجب علیه صیامه، ولو صام لم‏ یجتزئ به علی الأحوط لزوماً، وإذا تناول المفطر فی سفره ثُمَّ دخل بلده مثلاً استحبّ له الإمساک إلی الغروب.

عروه الوثقی

[ ۲۵۰۶ ] مسألة ۱: إذا کان حاضرا فخرج إلی السفر فإن کان قبل الزوال وجب علیه الإفطار ، وإن کان بعده وجب علیه البقاء علی صومه، وإذا کان مسافرا وحضر بلده أو بلدا یعزم علی الإقامة فیه عشرة أیام فإن کان قبل الزوال ولم یتناول المفطر وجب علیه الصوم، وإن کان بعده أو تناول فلا وإن استحب له الإمساک بقیة النهار، والظاهر أن المناط کون الشروع فی السفر قبل الزوال أو بعده لا الخروج عن حد الترخص، وکذا فی الرجوع المناط دخول البلد، لکن لا یترک الاحتیاط بالجمع إذا کان الشروع قبل الزوال والخروج عن حد الترخص بعده، وکذا فی العود إذا کان الوصول إلی حد الترخص قبل الزوال والدخول فی المنزل بعده.