نماز جمعه همانند نماز صبح دو رکعت است، اما پیش از آن دو خطبه توسط امام جمعه ایراد میشود.
در خطبه اول، امام حمد و ثنای خداوند را میگوید، مردم را به تقوای الهی سفارش میکند و سورهای کوتاه از قرآن میخواند، سپس کمی مینشیند.
در خطبه دوم، دوباره حمد و ثنا گفته میشود، صلوات بر پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) فرستاده میشود، و بنابر احتیاط مستحب، برای مؤمنین و مؤمنات طلب آمرزش میشود.
حمد و سوره نماز جمعه بنابر احتیاط واجب باید بلند (به صورت جهری) خوانده شود.
مستحب است در رکعت اول بعد از حمد، سوره جمعه و در رکعت دوم پس از حمد سوره منافقون خوانده شود.
قنوت نماز جمعه
این نماز دارای دو قنوت مستحب است: یکی «قبل از رکوع رکعت اول» و دیگری «بعد از رکوع رکعت دوم».
نکته: نماز جمعه واجب تخییری است، یعنی در صورت وجود شرایط، فرد مخیّر است نماز جمعه یا نماز ظهر بخواند، و اگر نماز جمعه به صورت صحیح انجام شود، از نماز ظهر کفایت میکند.
همسو: نماز جمعه • شرایط نماز جمعه
استفتائات
السؤال: ما هی السور التی یستحب قرائتها فی صلاة الجمعة؟
الجواب: یستحب قراءة سورة الجمعة فی الرکعة الاولی والمنافقین فی الثانیة فی الظهر والعصر من یوم الجمعة وکذا فی صبح الجمعة أو یقرأ التوحید فی ثانیته.
س ٢٥٠ : آیا بعد از اینکه امام جمعه دو خطبه را خواند و در محراب نشست و مؤذن دارد اذان میگوید در این بین میتوانم نماز مستحبی بخوانم؟
جواب : مانعی ندارد.
س ٢٥٦ : آیا موالات در بین اتمام خطبه نماز جمعه و خود نماز جمعه شرط است به عنوان مثال آیا میشود بین خطبه نماز جمعه و نماز مثلا بیست دقیقه فاصله شود؟
جواب : نمیشود.
پرسش: اگر به اشتباه بعد از قنوت رکعت دوم به رکوع برویم نماز ما چه حکمی دارد؟ (در نماز جمعه)
پاسخ: اگر قنوت بعد از رکوع باشد نماز باطل می شود زیرا رکوع تکرار شده است البته اکتفا کردن به نماز جمعه هم محل اشکال و احوط آنکه ظهر را هم بخواند.
منابع فقهی
توضیح المسائل
مسئله ۷۱۹ ـ نماز جمعه مانند نماز صبح دو رکعت است، با این تفاوت که در نماز جمعه دو خطبه قبل از نماز لازم است. و نماز جمعه واجب تخییری است، به این معنی که مکلف در روز جمعه مخیر است که نماز جمعه را بخواند ـ در صورتی که شرایطش موجود باشد ـ یا نماز ظهر بهجا آورد، و اگر نماز جمعه را بهجا آورد، کفایت از ظهر میکند.
رساله جامع
ج۱، مسئله ۲۰۰۱. نماز جمعه دو رکعت است و کیفیّت آن مانند نماز صبح میباشد، با این تفاوت که در نماز جمعه، خواندن دو خطبه توسط امام جمعه قبل از نماز لازم است و باید حمد و سورۀ آن، بنابر احتیاط واجب بلند خوانده شود.
نماز جمعه دارای دو قنوت مستحب است؛ قنوت اوّل قبل از رکوع رکعت اوّل و قنوت دوّم بعد از رکوع رکعت دوّم میباشد و نیز مستحب است امام جمعه در رکعت اوّل بعد از حمد، سورۀ جمعه و در رکعت دوّم بعد از حمد سورۀ منافقون را بخواند.
المسائل المنتخبه
قبل از مساله ۱۷۶
وهی رکعتان کصلاة الصبح، وتجب قبلها خطبتان یلقیهما الإمام، ففی الأولی منهما یقوم ویحمد الله ویثنی علیه ویوصی بتقوی الله ویقرأ سورة قصیرة من الکتاب العزیز ثُمَّ یجلس قلیلاً، وفی الثانیة یقوم ویحمد الله ویثنی علیه ویصلّی علی محمّد (صلّی الله علیه وآله) وعلی أئمة المسلمین، والأحوط استحباباً أن یضمّ إلی ذلک الاستغفار للمؤمنین والمؤمنات.
منهاج الصالحین
قبل از مساله ۹۵۳
صلاة الجمعة رکعتان، کصلاة الصبح، وتمتاز عنها بخطبتین قبلها، ففی الأُولی منهما یقوم الإمام ویحمد الله ویثنی علیه ویوصی بتقوی الله تعالی ویقرأ سورة قصیرة من الکتاب العزیز ثُمَّ یجلس قلیلاً، وفی الثانیة یقوم ویحمد الله تعالی ویثنی علیه ویصلّی علی محمّد (صلّی الله علیه وآله) وعلی أئمّة المسلمین (علیهم السلام) والأحوط الأولی أن یضمّ إلی ذلک الاستغفار للمؤمنین والمؤمنات.