مسافرت روزه‌دار قبل و بعد از‌ ظهر

از ویکی احکام
نسخهٔ تاریخ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۴ توسط Thaniashar (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «طبق نظر آیت الله سیستانی: اگر روزه‌دار بعد از اذان ظهر به سفر برود، بنابر احتیاط واجب باید روزۀ خود را تمام کند و قضا ندارد. و اگر پیش از ظهر به سفر برود، بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند روزۀ آن روز را تمام کند. (غیر از موارد استثناء...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

طبق نظر آیت الله سیستانی:

اگر روزه‌دار بعد از اذان ظهر به سفر برود، بنابر احتیاط واجب باید روزۀ خود را تمام کند و قضا ندارد.

و اگر پیش از ظهر به سفر برود، بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند روزۀ آن روز را تمام کند. (غیر از موارد استثناء)

نکته: مسافر نباید پیش از رسیدن به حدّ ترخص، مبطلات روزه را انجام دهد، و اگر عمداً این کار را انجام دهد، کفاره بر او واجب می‌شود.

همسو: موارد وجوب کفاره

استفتائات

منابع فقهی

توضیح المسائل

مسأله ۱۶۹۰  اگر روزه‌دار بعد از ظهر مسافرت نماید، باید  بنا بر احتیاط لازم  روزه خود را تمام کند، و در این صورت قضای آن لازم نیست، و اگر پیش از ظهر مسافرت کند، بنا بر احتیاط لازم  نمی‌تواند آن روز را روزه بگیرد، خصوصاً اگر از شب نیت سفر داشته باشد. ولی در هر صورت نباید پیش از رسیدن به حدّ ترخّص چیزی را که روزه را باطل می‏کند انجام دهد، وگرنه کفاره بر او واجب می‌شود.

رساله جامع

مسأله ۲۲۱. اگر روزه‌دار بعد‌ از اذان ظهر مسافرت نماید، بنابر احتیاط‌ واجب، باید روزۀ خود را تمام کند، خصوصاً اگر از شب نیّت سفر نداشته باشد و در صورتی که به این احتیاط واجب عمل کرده و روزه را تمام کند، قضای آن لازم نیست.

مسأله ۲۲۲. اگر روزه‌دار قبل از اذان ظهر مسافرت کند، بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند آن روز را روزه بگیرد، خصوصاً اگر از شب نیّت سفر داشته باشد؛

البتّه نباید پیش از رسیدن به حدّ ترخّص، عمداً عملی که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، وگرنه با توضیحی که در مسألۀ «۱۵۶» ذکر شد، کفّاره بر او واجب می‌شود.

مسأله ۲۲۶. ملاک در شروع سفر قبل از اذان ظهر یا بعد از اذان ظهر، «خارج شدن از خود شهر است، نه حدّ ترخّص آن».

بنابراین، کسی که قبل از اذان ظهر از وطن خویش خارج شده، ولی بعد از اذان ظهر از حدّ ترخّص وطن خارج می‌شود، در مورد روزه حکم مسافری را دارد که قبل از ظهر مسافرت رفته است.

همچنین، در برگشت به وطن نیز، ملاک، رسیدن به «خود شهر» است. بنابراین، اگر فرد، قبل از اذان ظهر به نزدیکی وطنش برسد به گونه‌ای که خانه‌های آخر شهر دیده شود، ولی بعد از اذان ظهر وارد شهرش گردد، در مورد روزه حکم مسافری را دارد که بعد از اذان ظهر به وطن رسیده است.

مسأله ۲۶۱. اگر شخص روزه‌دار پس از مغرب بدون آنکه در شهر خود افطار کند، با هواپیما به سمت غرب مسافرت کند و به جایی برسد که هنوز خورشید غروب نکرده، واجب نیست تا مغرب در مکان جدید امساک کند، هرچند احتیاط مستحب امساک است.

مسأله ۲۶۲. اگر فرد روزه‌دار در ماه رمضان پس از زوال خورشید (اذان ظهر)، از شهر خود سفر کند و به شهری برسد که در آن، هنوز وقت زوال نشده، بنابر احتیاط واجب باید روزۀ آن روز را تمام کند و در این صورت قضا بر او واجب نیست.

المسائل المنتخبه

(مسألة ۴۶۷): یعتبر فی جواز الإفطار للمسافر أن یتجاوز حدّ الترخّص الذی یعتبر فی قصر الصلاة، وقد مرّ بیانه فی الصفحة (۱۹۳).

(مسألة ۴۶۸): یجوز بل یجب علی الأحوط إتمام الصوم علی من سافر بعد الزوال ویجتزئ به، وأمّا من سافر قبل الزوال جاز له الإفطار بل وجب علی الأحوط لزوماً خصوصاً إذا کان ناویاً للسفر من اللیل، فیجوز له الإفطار بعد التجاوز عن حدّ الترخّص، وعلیه قضاؤه.

منهاج الصالحین

مسألة ۱۰۳۸: إذا سافر قبل الزوال جاز له الإفطار بل وجب علی الأحوط لزوماً خصوصاً إذا کان ناویاً للسفر من اللیل، وإن کان السفر بعده جاز له إتمام الصیام بل وجب علی الأحوط لزوماً ولا سیما إذا لم یکن ناویاً للسفر من اللیل ....

مسألة ۱۰۳۹: المناط فی الشروع فی السفر قبل الزوال وبعده - وکذا فی الرجوع منه - هو البلد لا حدّ الترخّص، نعم لا یجوز الإفطار للمسافر إلّا بعد الوصول إلی حدّ الترخّص فلو أفطر قبله عالماً بالحکم وجبت الکفّارة.

عروه الوثقی

قبل از ۲۵۰۲

فصل فی شرائط صحة الصوم

وهی أمور : ....

الخامس : أن لا یکون مسافرا سفرا یوجب قصر الصلاة مع العلم بالحکم فی الصوم الواجب إلا فی ثلاثة مواضع : ....

الثالث : صوم النذر (۱۴۳۱) المشترط فیه سفرا خاصة أو سفرا وحضرا دون النذر المطلق، بل الأقوی عدم جواز الصوم المندوب فی السفر أیضاً .... وکذا یصح الصوم من المسافر إذا سافر بعد الزوال، کما أنه یصح صومه إذا لم یقصر فی صلاته کناوی الإقامة عشرة أیام والمتردد ثلاثین یوما وکثیر السفر والعاصی بسفره وغیرهم ممن تقدم تفصیلا فی کتاب الصلاة.

(۱۴۳۱) (صوم النذر) : أی فی الیوم المعین.

[ ۲۵۰۶ ] مسألة ۱ : إذا کان حاضرا فخرج إلی السفر فإن کان قبل الزوال وجب علیه الإفطار (۱۴۴۶)، وإن کان بعده وجب علیه البقاء (۱۴۴۷) علی صومه، وإذا کان مسافرا وحضر بلده أو بلدا یعزم علی الإقامة فیه عشرة أیام فإن کان قبل الزوال ولم یتناول المفطر وجب علیه الصوم(**)، وإن کان بعده أو تناول فلا(***) وإن استحب له الإمساک بقیة النهار، والظاهر أن المناط کون الشروع فی السفر قبل الزوال أو بعده لا الخروج عن حد الترخص، وکذا فی الرجوع المناط دخول البلد، لکن لا یترک الاحتیاط بالجمع إذا کان الشروع قبل الزوال والخروج عن حد الترخص بعده، وکذا فی العود إذا کان الوصول إلی حد الترخص قبل الزوال والدخول فی المنزل بعده.

(۱۴۴۶) (وجب علیه الإفطار) : علی الأحوط لزوما خصوصا إذا کان ناویا للسفر من اللیل.

(۱۴۴۷) (وجب علیه البقاء) : علی الأحوط لزوما سیما إذا لم یکن ناویا للسفر من اللیل ویجتزئ به.

(**) (وجب علیه الصوم): علی الاحوط ویجتزئ به.

(***) (وان کان بعده او تناول فلا): عدم الاجتزاء باکمال الصوم فی الصورة الاولی مبنی علی الاحتیاط.

[ ۲۵۰۸ ] مسألة ۳ : إذا خرج إلی السفر فی شهر رمضان لا یجوز له الإفطار إلا بعد الوصول إلی حد الترخص، وقد مر سابقا وجوب الکفارة علیه إن أفطر قبله.