حکمت روزه‌گرفتن
روزه دارای فواید و حکمت‌های بسیاری است که در روایات به برخی از آن‌ها اشاره شده است:
- آزمودن اخلاص بندگان
- یاد گرسنگی و تشنگی روز قیامت
- یاد گرسنگی و تشنگی فقرا و نیازمندان و درک حال ایشان (تا زمینه‌ساز رسیدگی بیشتر به ایشان شود)
- تقویت اراده و کنترل نفس
منابع فقهی
رساله جامع
در حدیث نقل شده که امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) فرمودند: «خداوند متعال... روزه را برای آزمودن اخلاص بندگان واجب کرد...».[۱]
و در خطبۀ حضرت زهرا(علیهاالسلام) چنین ذکر شده است: «خداوند متعال... روزه را برای تثبیت اخلاص بندگان واجب کرد...».[۲]
روایت شده است که امام رضا(علیه السلام) در مورد علّت وجوب روزه فرمودند: «روزه برای آن است که مردم رنج گرسنگی و تشنگی را احساس کنند و به نیازمندی خود در آخرت پی ببرند و فرد روزه‌دار در اثر گرسنگی و تشنگی که به او می‌رسد، خاشع و ذلیل و فروتن، مأجور و طالب رضا و ثواب خدا و اهل معرفت و صابر می‌گردد و بدین سبب به ثواب الهی نائل می‌شود.
به علاوه آنکه روزه، موجب خودداری و پرهیز از شهوات و پندگو و موعظه‌گر آنان در دنیا است و ایشان را در راه انجام تکالیف الهی رام و ورزیده کرده و راهنمای آنان (در رسیدن به اجر و پاداش) در آخرت می‌باشد و تا اینکه (روزه‌داران) ناراحتی فقرا و نیازمندان را که در مضیقۀ اقتصادی می‌باشند درک نمایند و حقوقی را که خداوند متعال در اموال و دارایی‌هایشان واجب فرموده است به ایشان بپردازند».[۳]
۱. تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، الفصل الثالث، ص۱۷۶، ح۳۳۷۶.
۲. وسائل الشیعه، ج۱، ابواب مقدّمة العبادات، باب۱، ص۲۲، ح۲۲.
۳. عیون أخبار الرضا، ج۲، باب۳۴، ص۱۱۶، ح۱.
۴. البتّه، زمان نیّت در اقسام مختلف روزه تفاوت‌هایی دارد که در مبحث «احکام نیّت روزه» خواهد آمد.