طبق نظر آیت الله سیستانی:
مسافرت در روزهایی که روزه‌گرفتن آن واجب است چند صورت دارد:
• مسافرت در ماه رمضان مکروه است؛ مگر در صورت ضرورت یا برای انجام سفر حجّ و عمره.
• اگر مکلف اجیر شده باشد که روز خاصی را روزه بگیرد، نباید در آن روز مسافرت برود.
• اگر مکلف دو روز در اعتکاف بوده، نباید روز سوم مسافرت برود.
• اگر بر مکلف به‌واسطۀ عهد یا قسم، روزۀ روز خاصی واجب شده باشد، بنابر احتیاط واجب نباید در آن روز مسافرت برود.
• اگر بر مکلف به‌واسطۀ نذر، روزۀ روز خاصی واجب شده باشد، مسافرت در آن روز اشکالی ندارد.
همسو: نذر روزه در سفر • روزه‌های واجب
استفتائات
منابع فقهی
توضیح المسائل
مسأله ۱۶۸۴ مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد، ولی برای فرار از روزه مسافرت مکروه است. و همچنین است مطلق سفر در ماه رمضان مگر اینکه برای حج یا عمره یا به جهت ضرورتی باشد.
مسأله ۱۶۸۵ اگر غیر روزه ماه رمضان روزه معین دیگری بر انسان واجب باشد، چنانچه به اجاره یا مانند آن واجب شده باشد، یا روز سوّم از روزهای اعتکاف باشد، نمی‌تواند در آن روز مسافرت کند، و اگر در سفر باشد چنانچه ممکن است باید قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد؛ ولی اگر روزه آن روز به نذر واجب شده باشد ظاهر آن است که سفر در آن روز جایز است و قصد اقامت واجب نیست، هرچند بهتر آن است که تا ناچار نشود مسافرت نکند و اگر در سفر است قصد اقامت نماید. ولی اگر به قسم یا عهد واجب شده باشد بنا بر احتیاط واجب مسافرت نرود و اگر در سفر بود قصد اقامت کند.
رساله جامع
مسأله ۲۱۶. مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد؛ ولی مسافرت برای فرار از روزه، مکروه است؛ چه قبل از گذشتن بیست و سوّم ماه رمضان و چه بعد از آن باشد؛ بلکه به‌طور کلّی سفر در ماه رمضان کراهت دارد، مگر اینکه برای حج یا عمره یا به سبب ضرورتی باشد.
مسأله ۲۱۷. اگر غیر روزۀ ماه رمضان، روزۀ معیّن دیگری بر انسان واجب باشد، چنانچه با اجاره یا مانند آن واجب شده باشد یا روز سوّم از روزهای اعتکاف باشد، نمی‌تواند در آن روز مسافرت کند و اگر در سفر باشد، چنانچه ممکن است باید قصد کند که ده روز در جایی بماند و آن روز را روزه بگیرد و حکم روزۀ مستحبّی که با نذر بر فرد واجب شده، در مبحث «احکام روزۀ مستحبّی» ذکر می‌شود.
المسائل المنتخبه
(مسألة ۴۷۱): یجوز السفر فی شهر رمضان ولو من غیر ضرورة، ولا بُدَّ من الإفطار فیه، وأمّا فی غیره من الواجب المعین فلا یجوز السفر إذا کان واجباً بإیجار ونحوه، وکذا الثالث من أیام الاعتکاف. ویجوز السفر فیما کان واجباً بالنذر، وفی إلحاق الیمین والعهد به إشکال، فالأحوط لزوماً عدم السفر فیهما.
منهاج الصالحین
مسألة ۱۰۴۰: یجوز السفر فی شهر رمضان اختیاراً ولو للفرار من الصوم ولکنّه مکروه، إلّا فی حجّ أو عمرة، أو غزو فی سبیل الله تعالی، أو مال یخاف تلفه، أو إنسان یخاف هلاکه.
وإذا کان علی المکلّف صوم واجب معین لم یجز له السفر إذا کان واجباً بإیجار ونحوه، وکذا الثالث من أیام الاعتکاف، ویجوز فیما إذا کان واجباً بالنذر، وفی إلحاق الیمین والعهد به إشکال فلا یترک مراعاة الاحتیاط فی ذلک.
عروه الوثقی
[ ۲۴۹۴ ] مسألة ۲۵ : یجوز السفر فی شهر رمضان لا لعذر وحاجة، بل ولو کان للفرار من الصوم، لکنه مکروه (۱۴۰۸).
(۱۴۰۸)(لکنه مکروه) : إلا فی موارد یأتی بیانها فی المسألة الخامسة من شرائط وجوب الصوم.
[ ۲۵۰۹ ] مسألة ۴ : یجوز السفر اختیارا فی شهر رمضان، بل ولو کان للفرار من الصوم کما مر، وأما غیره من الواجب المعین فالأقوی عدم جوازه (۱۴۴۹) إلا مع الضرورة کما أنه لو کان مسافرا وجب علیه الإقامة لإتیانه مع الإمکان.
(۱۴۴۹) (فالأقوی عدم جوازه) : إذا کان واجبا بإیجار ونحوه وکذا الثالث من أیام الاعتکاف، والأظهر جوازه فیما کان واجبا بالنذر وفی إلحاق الیمین والعهد به إشکال، ومنه یظهر الحال فی وجوب قصد الإقامة.
[ ۲۵۱۰ ] مسألة ۵ : الظاهر کراهة السفر فی شهر رمضان قبل أن یمضی ثلاثة وعشرون یوما (۱۴۵۰) إلا فی حج أو عمرة أو مال یخاف تلفه أو أخ یخاف هلاکه.
(۱۴۵۰) (قبل أن یمضی ثلاثة وعشرون یوما) : هذا التحدید لم یثبت بدلیل معتبر.