طبق نظر آیت الله سیستانی:
اگر مکلف نذر کرده باشد روزی را روزه بگیرد و زمان خاصی برای آن معین نکرده باشد، نمیتواند در حال سفر روزه نذری خود را بهجا آورد.
همچنین اگر مکلف نذر کرده روز خاصی (مثلاً نیمه شعبان) را روزه بگیرد و در نیتش لحاظ نکرده که حتی اگر در سفر بودم روزه بگیرم، چنانچه در آن روز مسافر باشد، نمیتواند روزه بگیرد و باید قضای آن را بعداً بهجا آورد.
نکته: کسی که نذر روزه معین کرده، میتواند در آن روز به سفر برود؛ هرچند سفر ضرورت نداشته باشد.
اما اگر مکلف نذر کرده روز خاصی را روزه بگیرد و در نیتش لحاظ کرده که حتی اگر در سفر بودم آن روز را روزه بگیرم، (چه آن روز در سفر باشد یا نباشد) باید روزه بگیرد.
همسو: نذر روزه با داشتن روزه قضا • روزه مستحبی با داشتن روزه قضا
استفتائات
منابع فقهی
توضیح المسائل
مسأله ۱۶۸۶ اگر نذر کند روزه مستحبی بگیرد و روز آن را معین نکند، نمیتواند آن را در سفر بهجا آورد، ولی چنانچه نذر کند که روز معینی را در سفر روزه بگیرد، باید آن را در سفر بهجا آورد. و نیز اگر نذر کند روز معینی را چه مسافر باشد یا نباشد، روزه بگیرد، باید آن روز را اگرچه مسافر باشد روزه بگیرد.
رساله جامع
مسأله ۲۱۴. مسافری که باید نمازهای چهار رکعتی را در سفر دو رکعت بخواند، نباید روزه بگیرد - چه روزۀ واجب باشد [پ: مانند روزه قضا یا کفاره ماه رمضان.] و چه روزۀ مستحب - و از این حکم، موارد زیر استثنا میشود: ....
ج. کسی که روزۀ مستحبّی روز معیّنی را نذر کرده که آن را در سفر یا آنکه چه در سفر باشد یا در سفر نباشد، بهجا آورد. توضیح آن، در مبحث «احکام روزۀ مستحبّی» ذکر میشود.
مسأله ۲۳۱. اگر فرد نذر کند روزی را - چه معیّن و چه غیر معیّن - روزۀ مستحبّی بگیرد، نمیتواند آن را در سفری که نماز در آن شکسته است بهجا آورد، مگر آنکه نذر روزۀ معیّن باشد و در نیّت نذر، لحاظ کرده باشد که روزه را در سفر انجام دهد یا آنکه چه مسافر باشد چه مسافر نباشد، روزه بگیرد. [پ: شایان ذکر است، نذر روزۀ مستحبّی برای کسی که روزۀ قضای ماه مبارک رمضان از خودش بر عهده دارد، احکام خاصّی دارد که تفصیل آن در مسألۀ «۲۴۱» خواهد آمد. همچنین، در مواردی که در این مسأله و مسائل بعد حکم به صحّت نذر روزۀ مستحبّی شده است، منظور از آن نذری است که صیغۀ شرعی آن خوانده شده و سایر شرایط صحّت را دارا میباشد.]
مسأله ۲۳۲. اگر فرد نذر کند روز غیر معیّنی را در سفری که نماز در آن شکسته است روزۀ مستحبّی بگیرد یا نذر کند روز غیر معیّنی را روزۀ مستحبّی بگیرد، اعم از اینکه در وطن باشد یا در سفری که نماز در آن شکسته است، نذر او صحیح نیست و نمیتواند در سفر روزۀ مستحبّی بگیرد.
امّا چنانچه فرد نذر کند که روز غیر معیّنی را در سفری که نماز در آن تمام است [پ: منظور، سفری است که نماز در آن تمام است و روزه گرفتن هم جایز میباشد، مانند سفر فرد کثیر السّفر؛ امّا شامل اماکن تخییر نمیشود که فرد مسافر هرچند جایز است نماز را تمام بخواند، ولی نمیتواند روزه بگیرد. توضیح اماکن تخییر و احکام مربوط به آن در جلد اول، فصل «نماز مسافر»، مسائل «۱۸۱۳ تا ۱۸۱۵» ذکر شد.] روزۀ مستحبّی بگیرد یا نذر کند روز غیر معیّنی را روزۀ مستحبّی بگیرد، اعم از اینکه در وطن باشد یا در سفری که نماز در آن تمام است، نذر او صحیح میباشد و در هر دو صورت، باید طبق نذر مذکور عمل نماید.
مسأله ۲۳۳. در کلّیّۀ مواردی که نذر روزۀ مستحبّی در سفری که نماز در آن شکسته است جایز میباشد، لازم نیست انسان قبل از رفتن به مسافرت نذر کند، بلکه میتواند در حال سفر نیز نذر کند که در همان سفر روزۀ مستحبّی بگیرد؛
ولی اگر در بین روز بخواهد روزۀ همان روز را در سفر نذر کند، صحّت آن محلّ اشکال است.
مسأله ۲۳۴. اگر فرد نذر کند روز معیّنی را در وطن یا جایی که قصد اقامت ده روز نموده، روزۀ مستحبّی بگیرد یا نذرش، شامل روزه در حال سفر نشود، میتواند در آن روز با اختیار خود، به حدّ مسافت شرعی مسافرت کند و روزۀ مستحبّی که با نذر بر خود واجب کرده است را نگیرد و چنانچه در سفر باشد لازم نیست قصد اقامت ده روز کرده و روزه بگیرد، هرچند احتیاط مستحب آن است که تا ناچار نشود مسافرت نکند و چنانچه در سفر است قصد اقامت نماید.
شایان ذکر است، ملحق بودن عهد یا قسم در حکم مذکور به نذر، محلّ اشکال است و در صورت عهد یا قسم شرعی در این مورد، بنابر احتیاط واجب فرد نمیتواند در آن روز مسافرت برود و اگر در سفر باشد، بنابر احتیاط واجب باید قصد اقامت ده روز کند و آن روز را روزه بگیرد.
المسائل المنتخبه
(مسألة ۴۷۲): لا یصحّ الصوم الواجب من المسافر سفراً تقصر الصلاة فیه - مع العلم بالحکم - إلّا فی ثلاثة مواضع: ....
۳- صوم النافلة فی وقت معین المنذورُ إیقاعه فی السفر أو فی الأعمّ من السفر والحضر، دون النذر المطلق ....
منهاج الصالحین
مسألة ۱۰۲۶: یشترط فی صحّة الصوم أُمور : ....
۵. أن لا یکون مسافراً سفراً یوجب قصر الصلاة، فإنّه لا یجوز له أداء الصوم الواجب، إلّا فی ثلاثة مواضع: ....
ثالثها: صوم النافلة فی وقت معین، المنذور إیقاعه فی السفر أو الأعمّ منه ومن الحضر .
وکذلک لا یجوز الصوم المندوب فی السفر، إلّا ثلاثة أیام للحاجة فی المدینة، والأحوط لزوماً أن یکون ذلک فی الأربعاء والخمیس والجمعة.
عروه الوثقی
بعد از مساله2501
فصل فی شرائط صحة الصوم (۱۴۲۶)
وهی أمور : ....
الخامس : أن لا یکون مسافرا سفرا یوجب قصر الصلاة مع العلم بالحکم فی الصوم الواجب إلا فی ثلاثة مواضع : ....
الثالث : صوم النذر (۱۴۳۱) المشترط فیه سفرا خاصة أو سفرا وحضرا دون النذر المطلق، ....
(۱۴۳۱) (صوم النذر) : أی فی الیوم المعین.